احیاگران زبان و ادب پارسی و ارادت به اهل بیت (7)

باباطاهر و ارادت به اهل بیت (ع)

گردآوری: مسعود بسیطی

 

باباطاهِر عریان‌، عارف‌ و دوبیتی سرای ایرانى‌ سده ۵ق‌/۱۱م‌ است که کلمات‌ قصاری‌ عارفانه‌ از وی‌ برجای‌ مانده‌ است‌.

آوازۀ باباطاهر، بیشتر به‌دلیل‌ دوبیتی‌های‌ عوام‌ فهم‌ و خواص‌ پسند اوست‌. دوبیتی‌های‌ باباطاهر، دارای مضامین‌ ساده‌ و روان‌ و دور‌ از صنایع‌ ادبی دشوار است. این امر باعث رونق شعر او میان عموم مردم شده، به‌طوری که شماری‌ از ابیات‌ او صبغۀ تمثیلی‌ یافته‌ است‌. عناصر طبیعت‌، کوه‌ و صحرا و گل‌ و گیاه‌، عواطف‌ لطیف‌ و احساسات‌ رقیق‌، درویشی‌، قلندری‌ و ملامت‌، غم‌ غربت‌ و درد دلتنگی‌، اندوه‌ بی‌سامانی‌ و حسرت‌ وصال‌، شکوه‌ از ناپایداری‌ و بی‌وفایی‌، دلدادگی‌ و وفای‌ به‌ عهد، اعتراف‌ به‌ گناه‌ و پوزش‌ از خالق‌ رحمان‌، مویه‌های‌ حاصل‌ از هجران‌، شور و جذبه‌های‌ عشق‌ و... از جمله‌ مضامین‌ بارز شعر باباطاهر است‌.  تمییز عشق‌ لاهوتى‌ از عشق‌ ناسوتى‌ در سروده‌های‌ وی‌ دشوار است.

برخی‌ صاحبان‌ کتاب‌های‌ تذکره‌ و محققان‌ معاصر، زبان‌ وی‌ را "راژی"، "راجی" یا "رازی" دانسته‌اند. این‌ سه لفظ به‌ گویش‌ قدیم‌ اهل‌ ری بازمی‌گردد. برخی‌ نیز زبان اشعار او را لُری‌ می‌دانند.

دو بیتی زیر نمونه ای از سروده های بابا طاهر در ابراز مودت و توسل به اهل بیت علیهم السلام است:

از آن روزی که ما را آفریدی           به غیر از معصیت چیزی ندیدی

خداوندا به حق هشت و چارت          ز من بگذر شتر دیدی ندیدی

logo test

ارتباط با ما