بسم الله الرحمن الرحیم
اصول دین برای کودکان
با اهتمام: زهرا و سارا انتظارخیر؛ زهرا مرادی
دوره‌ی «اصول دین» با هدف آشنایی فرزندان‌‌‌‌‌‌‌‌‌مان با مبانی اعتقادی شیعی برای گروه سنّی 8 تا 12 سال، توسط کارشناسان و مربیان خانه‌ی کودک و نوجوانانِ بنیاد علمی فرهنگی محمد (ص) تدوین گردیده است.
بدیهی است ادبیاتی که برای کودکانِ هشت ساله به کار برده می‌شود، با ادبیاتی که برای یک دانش آموز دوازده ساله به کار می‌رود، متفاوت است و مربی ناگزیر است بسته به شرایط مخاطب، بدون تغییر چارچوب محتوا، کمی ادبیاتش را تغییر دهد.
از آنجا که درس‌های این دوره، کوتاه هستند، این قابلیت را دارند که بدون لطمه رساندن به بودجه بندی محتوای درسیِ مدارس، در کلاس‌های متفاوتی مانند زنگ قرآن، پرورشی، مهارت‌های زندگی و حتی دروس دیگر ارائه گردند. با این وجود، به صورت مشخص به دانش آموزان تاکید گردد که این بخش از کلاس (مثلا یک ربعِ ابتدای کلاس) به «اصول دین» اختصاص دارد تا متوجه اهمیت آن و تمایزش از سایر مطالب باشند.
درس اول: اصول دین، ریشه‌‌ی درخت اسلام
تذکر تربیتی: مسلمان واقعی قبل از هرچیز باید اصول دینش را بشناسد و به آن اعتقاد داشته باشد. بنابراین، هرکس که نماز بخواند یا روزه بگیرد یا مسجد برود، ... لزوما مسلمان واقعی نیست؛ بلکه باید نخست، اصول دین را بشناسد و به آن معتقد باشد.
متن محتوا:
{مربی، تصویر یک درخت تنومند را روی تخته بکشد و از بچه‌ها بپرسد:}
بچه‌ها؛ به نظرتان اگر یکی از شاخه‌های این درخت بشکند، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا درخت می‌میرد؟
{مربی پس از شنیدن پاسخ یکی دو نفر از دانش آموزان ادامه دهد:}
همانطور که گفتید، اگر شاخه‌های این درخت بریده شوند، باز هم درخت زنده می‌ماند و حتی پس از مدتی شاخه‌هایی که بریده شده بودند کم کم دوباره رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند.
اما اگر ریشه‌های درخت قطع بشوند چطور؟ آیا درخت زنده می‌ماند؟
آفرین. درختی که ریشه‌هایش از بین برود – مثلا آهک پای درخت ریخته شود و ریشه‌ها بسوزند یا کسی آنها را بِبُرَد - حتی اگر شاخه‌هایش سالم و سر حال و کلفت باشند، درخت خیلی زود می‌میرد و شاخه‌هایش هم خشک می‌شوند.
بچه‌های خوبم؛ دین اسلام هم مثل یک درخت است. درختی که ریشه و شاخه و میوه دارد.
ریشه‌های درخت اسلام «اصول دین» هستند. امروز درباره‌‌ی آنها صحبت می‌کنیم.
شاخه‌های درخت اسلام «فروع دین» هستند. مثل نماز خواندن، روزه گرفتن ...
میوه‌هایش هم «اخلاق خوب» است. مثل راستگویی، امانتداری، مهربانی ...
{مربی، روی تخته تصویر یک درخت بی ریشه و یک درخت با پنج ریشه بکشد و روی آن، توضیحات فوق را ارائه کند.}
اگر «اصول دین» - که امروز با آن آشنا می‌شویم - از بین برود، چون حُکم ریشه را برای دین دارد، دینمان هم از بین می‌رود. آن وقت نه شاخه‌های درخت ارزشی دارند (چون خشک می‌شوند) و نه درخت‌مان میوه می‌دهد. یعنی نه نماز و روزه‌مان به درد می‌خورد و نه خیلی وقت‌ها می‌توانیم رفتار درست و اخلاق شایسته‌ای داشته باشیم.
پس بیشتر از هر چیز باید مراقب ریشه‌های درخت دینمان باشیم. هرقدر اعتقادمان به اصول دین، قوی‌تر باشد، بهتر می‌توانیم از پسِ انجام کارهایی که خدا از ما خواسته بر بیاییم و در جامعه هم انسان بهتری شویم.
همه‌‌ی مسلمان‌ها باید بدانند ریشه‌‌ی دین‌شان – یعنی آن چیزی که اگر نباشد، دین آدم از بین می‌رود – چیست.
ریشه‌های درخت اسلام، پنج چیز است:
توحید؛ عدل؛ نبوت؛ امامت؛ قیامت
- توحید یعنی: خدا یکی است.
- عدل یعنی: خدا عادل است (ظالم نیست)
- نبوت یعنی: خداوند 124 هزار پیامبر، برای هدایت ما انسان‌ها فرستاده که آخرین آنها حضرت محمد (ص) است.
- امامت یعنی: خداوند پس از آخرین پیامبرش، 12 امام برای هدایت ما فرستاده است.
- قیامت یعنی: روز حسابرسی به اعمال و رفتارمان در مقابل خداوند
ما کم کم با معنیِ دقیق‌تر این اصول آشنا می‌شویم. یادتان باشد تا وقتی اصول دین را درست نشناسیم و به آن معتقد نباشیم، مسلمان واقعی محسوب نمی‌شویم؛ حتی اگر نماز بخوانیم، روزه بگیریم، چادر سر کنیم، ...
پس اصول دین یعنی: ریشه‌های دین
ریشه‌های دین ما - اسلام - چند تا هستند؟ آفرین. پنج تا.
همه با هم اصول دین را نام ببرید: توحید؛ عدل؛ نبوت؛ امامت؛ قیامت.
آفرین. بیایید برای هر کدام از این پنج تا، یک نشانه بگذاریم تا از یادمان نرود.
{مربی مطابق تصویر به بچه‌ها نشانه‌ها را یاد بدهد. این نشانه گذاری به بچه‌ها کمک می‌کند راحت‌تر اصول دین را حفظ کنند:}
1- توحید: نمایش دادنِ عدد یک توسط انگشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌مان به نشانه‌‌ی «یکی بودن خدا»
2- عدل: نمایش دادنِ دو کفه‌‌ی ترازو توسط دو دست و بالا و پایین بردن دست‌ها به منظور ایجاد تعادل، به نشانه‌‌ی «عادل بودن خدا»
3- نبوت: نمایش دادنِ عمامه بر روی سر، به نشانه‌‌ی «پیامبری»
4- امامت: نمایش دادنِ عدد 1 و 2 در کنار هم و ساختن عدد 12 به نشانه‌‌ی «12 امام»
5- قیامت: نمایش دادنِ دمیدن در شیپور به نشانه‌‌ی فرشته‌ای که قبل از «رستاخیز» در صور می‌دمد.
