به گزارش سرویس بین‌الملل خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدآفتاب حیدر رضوی، از شاگردان آیت‌الله سیدمهدی ابن‌الرضا در مدرسه علمیه حضرت ولی‌عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف خوانسار، و در حال حاضر امام جمعه و جماعت مسجد اهل‌البیت علیهم‌السلام، و روحانی مستقر در کیپتاون می‌باشد.
وی در سال 1990 به‌عنوان اولین عالم شیعی وارد کشور آفریقای جنوبی شد و در شهر کیپتاون اقامت گزید. در سال 1991 بنیاد اهل‌البیت علیهم‌السلام در آفریقای جنوبی را راه‌اندازی کرد و شهر کیپتاون را به‌عنوان مرکز این بنیاد انتخاب کرد. این بنیاد نقش شایانی در ترویج و تثبیت مکتب اهل‌البیت علیهم‌السلام در طول دو دهه گذشته در سراسر آفریقای جنوبی و به‌خصوص در شهر کیپتاون داشته است.
افزون بر این، وی به‌عنوان نماینده رسمی بسیاری از مراجع عظام تقلید، سازمان‌های بین‌المللی، رئیس مؤسسه اهل‌البیت علیهم‌السلام و نمایندگی مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام در آفریقای جنوبی می‌باشد.
هفته‌نامه افق حوزه در یک گفت‌وگوی اختصاصی با این روحانی فعال در عرصه بین‌الملل، به تشریح چگونگی ساخت، توسعه و فعالیت‌های مسجد جامع اهل‌بیت علیهم‌السلام پرداخته که تقدیم خوانندگان ارجمند می‌شود.
نگاهی گذرا به وضعیت فرهنگی، تاریخی و سیاسی اجتماعی کشور آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی در حاشیه جنوبی قاره آفریقا و در محل تلاقی دو اقیانوس اطلس و هند قرار دارد. این کشور به نام «رنگین کمان» معروف است؛ عنوانی که در آن تنوع فرهنگی و تاریخ مبارزات سیاسی این کشور علیه تبعیض نژادی نهادینه شده و «آپارتاید» را بیان می‌کند.
کیپتاون، شهر مادر در آفریقای جنوبی
کیپ تاون، به علت جذابیت طبیعی گسترده‌اش، از زیباترین و ارزشمندترین شهرهای نیمه جنوبی قاره آفریقا تلقی می‌شود. این شهر در سالهای اخیر به دلیل زیربنای مدرن و ساختار بین المللی و همچنین آمادگی فوق‌العاده برای پذیرش تنوع فرهنگی، به مکانی بسیار مطلوب برای زندگی کردن تبدیل شده است.
کیپ تاون، نخستین شهری بود که در آفریقای جنوبی در اواسط قرن هفدهم میلادی توسط مهاجران اروپایی تأسیس گردید و به همین دلیل به نام شهر مادر شهرت یافت. از آنجا که در حال حاضر پذیرای پارلمان ملی و محل اقامت رسمی ریاست جمهوری است، یکی از شهرهای مهم کشور آفریقای جنوبی از نظر سیاسی به شمار می‌آید.
کیپ تاون با حدود 200 مسجد فعال متعلق به اهل سنت در کنار بنیادهایی مثل دانشگاه اسلامی، مراکز اسلامی، نهادها و غیره بزرگترین جمعیت مسلمان را در خود جای داده است؛ علاوه بر این، این شهر، دارای بیشترین تمرکز جمعیت شیعه در یک شهر نسبت به دیگر شهرهای آفریقای جنوبی است.
چگونگی ورود دین اسلام و مذهب حقه اهل‌بیت علیهم‌السلام
اسلام، در آفریقای جنوبی میراث تبعیدشدگان سیاسی از جنوب شرق آسیاست که به اجبار کشورهای استعماری اروپا به این سواحل آورده شدند؛ همان کسانی که در سرزمین خودشان با این استعمار مبارزه کرده بودند. این اتفاق به وجودآورنده جامعه مسلمانی بود که به تدریج بخشی مهم و مؤثر از جامعه گسترده آفریقای جنوبی شد.
انقلاب اسلامی، نخستین بذر تشیع را در آفریقای جنوبی کاشت و عده زیادی اعم از مسلمانان و غیر آنان را در این کشور چه از نظر سیاسی و چه از لحاظ ایدئولوژیکی به سوی خود جذب نمود. این احساس هماهنگی و نزدیکی، به تدریج با حمایت مؤسسات شیعی از سراسر دنیا تقویت شد و جامعه نوپای شیعه به وجود آمد.
در سال 1991 بنیاد اهل‌البیت علیهم‌السلام در آفریقای جنوبی (AFOSA) با هدف حمایت همه جانبه از شیعیان و ایفای نقش سخنگوی رسمی و احقاق حقوق آنها در مجامع ملی و بین المللی راه اندازی شد. تحت الطاف بی دریغ الهی در سالهای بعد، این اجتماع کوچک رشد چشمگیری داشته و امروز معرف یک جامعه پر شور و درخشان مشابه جوامع شیعی دیگر در نقاط مختلف جهان هست.
تأسیس مرکز اسلامی اهل‌البیت علیهم‌السلام کیپ تاون
مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام از رشد سریعی در شهر کیپ تاون برخوردار بوده است. جامعه شیعه در این شهر شامل افراد و گروههای مختلفی است که فعالیتهایشان را از منازل و مساجد اهل سنت در اواخر دهه 1980 آغاز کردند. از آن زمان جامعه شیعی همچنان به رشد سریع خود ادامه داده است؛ به طوری که آنها دوبار مجبور به تغییر محل اجتماعات خود شدند. سرانجام در سال 1997 مکان فعلی که کلیسایی متروکه بوده است، با زمینهای اطرافش خریداری شد.
این جامعه شیعی تا حد زیادی شامل آن عده از اهالی آفریقای جنوبی است که مکتب اهل بیت علیهم‌السلام را با دل و جانشان خریده و دریافته اند. این عده آمیخته با آزاداندیشی در چنین اجتماع کوچکی، گلچینی از شیعیان محلی، اعراب، اهالی آفریقای شرقی، اروپا، ایرانیان، پاکستانیها و شیعیان ترک تبار را فراهم آورده است. باید عرض کنم که چنین ماهیت چند فرهنگی، برنامه ها و فعالیت های جامعه شیعه در شهر کیپ تاون در نوع خود کم نظیر و قابل ملاحظه است.
فعالیت‌های مرکز اسلامی اهل البیت علیهم‌السلام
با وسعت یافتن کارهای بنیاد اهل البیت علیهم‌السلام در سال 1997، کلیسای قدیمی شهر خریداری شده و به حسینیه و دفتر کار این بنیاد تبدیل شد و از آن پس، برای اهداف ذیل استفاده می‌شود:
- دفتر مرکزی بنیاد اهل البیت علیهم‌السلام در آفریقای جنوبی (AFOSA)؛
- برگزاری نمازهای جمعه و جماعت؛
- برگزاری مراسم دعای کمیل و سایر مراسمات دینی؛
- مدرسه امام حسین علیه‌السلام برای کودکان، نوجوانان و جوانان؛
- برگزرای کلاسهای بعداز ظهر ویژه بزرگسالان؛
- برگزرای دورههای عقیدتی، فقهی، اخلاقی و تاریخی برای جوانان و بزرگسالان؛
- برگزاری مراسم یادبود (روزهای ولادت و شهادت اهل بیت علیهم‌السلام )؛
- برگزاری همایشها در سطح کشور مانند اردوهای جوانان و گردهمآیی مبلغین و غیره.
مدرسه امام حسین علیه‌السلام ؛ مدرسه اسلامی هفتگی برای کودکان و جوانان
مدرسه اسلامی امام حسین علیه‌السلام در این مرکز، به عنوان مکانی جهت آموزش احکام و اصول دینی برای گروه سنی 7 تا 16 سال در روزهای شنبه برگزار می‌شود. در حال حاضر این مدرسه، دارای 150 دانش آموز و 12 معلم متعهد می‌باشد. قبل از تأسیس مدرسه و به دلیل کمبود فضای مناسب آموزشی، کلاسهای گروههای سنی مختلف به طور همزمان در سالن اصلی حسینیه برگزار می‌شد.
برنامه های تبلیغاتی دینی
علاوه بر مراسمات سنتی که توسط پیروان اهل‌بیت علیهم‌السلام در مناسبت‌های دینی برگزار می‌شود، مرکز اهل‌البیت علیهم‌السلام از مناسبت‌های مهمی چون میلاد رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، و میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و ایام محرم و رمضان، به منظور ترویج و شکوفایی فرهنگ غنی اسلام و مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام در جامعه وسیع آفریقای جنوبی استفاده می‌نماید. این برنامه‌ها، نقشی حیاتی در ایجاد و ارتقای سطح آگاهی مردم از عظمت و حقانیت اهل‌بیت علیهم‌السلام و پیام ایشان دارد.
وحدت اسلامی
جامعه نوپای شیعی کیپ تاون، در طول 3 دهه که از زمان شکل گیری‌اش در این منطقه می‌گذرد، با چالش‌های جدی روبرو شده و فشارهای متعددی را از جانب همتایان‌اش در بین مسلمانان تحمل کرده است. اما این اقلیت شیعی همچنان طلایه‌دار وحدت در میان مذاهب اسلامی بوده و گامهای بلندی در جهت توسعه آن برداشته است.
گفتگو و تعامل با ادیان دیگر
پیروان اهل‌بیت علیهم‌السلام در کیپ تاون نقش برجسته‌ای در طرح گفتگو و همکاری با ادیان دیگر در سطح شهر دارند و از روابط دوستانه با رهبران و پیروان ادیان دیگر برخوردارند که این روابط، موجب استحکام موقعیت شیعه در سطح جامعه کیپ تاون شده است.
به منظور تعامل فرهنگی با افکار و مذاهب، این مرکز اهل‌بیت علیهم‌السلام هر سه ماه یکبار میزبان برگزاری یک سخنرانی علمی آزاد برای شرکت عموم می‌شود. در این همایش از چهره های سرشناس با گرایش های گوناگون مذهبی در جامعه دعوت می‌شود تا در مورد مسایل سیاسی اجتماعی معاصر بحث و گفتگو کنند.
طرح جدید برای مرکز و مسجد اهل‌البیت علیهم‌السلام
به جهت پیشرفت و کسب موفقیت‌های چشمگیر جمعیت شیعه کیپ تاون، ساختمان موجود پاسخگوی مناسبی برای نیازهای این گروه نبود. مکان سابق برای پذیرایی از حداکثر 200 نفر ساخته شده بود که در مدت کوتاهی پس از خرید، به حد اشباع رسید.
لذا در مناسبت‌های اصلی مانند: اعیاد مذهبی و عاشورا که تعداد حضار به بیشاز 500 نفر می رسید و مجبور به برپایی خیمه ای در کنار سالن اصلی می‌شدند تا در طول این ایام بتوانند پذیرای علاقه‌مندان اهل‌بیت علیهم‌السلام باشند.
پس از بررسی ها و تحلیل‌های راهبردی در رابطه با موقعیت اجتماعی و جغرافیایی و با توجه به رشد جمعیت شیعه، مسئولان این مرکز بر آن شدند تا در جهت ساخت یک مجموعه چندمنظوره جدید تلاش کنند که شایسته و برازنده مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام و اشاعه آن در جنوب آفریقا باشد.
امکانات موجود و تهیه شده در مجموعه جدید مسجد اهل‌بیت علیهم‌السلام
الحمدلله به دنبال یک فرایند طولانی که ثمره مشارکت ذی‌نفعان و کارشناسان گوناگون بوده است، پیروان اهل‌بیت علیهم‌السلام کیپ تاون توانستند، پروژه بزرگ و جامع مرکز اسلامی اهل‌البیت علیهم‌السلام را با زیربنای 3500 مترمربع و با جزئیات ذیل برنامه ریزی کنند که با تلاش بی وقفه در مدت 4 سال به پایان رسید:
1- سالن اصلی مسجد به ظرفیت 750 نفر؛
2- سالن اجتماعات امام حسن مجتبی علیه‌السلام (برای حدود 300 نفر)؛
3- ساختمان اداری؛
4- سالن جلسات امام خمینی قدس‌سره با ظرفیت 20 نفر و امکانات کنفرانس دیجیتالی؛
5- کتابخانه سنتی و دیجیتال امام صادق علیه‌السلام با امکانات چندرسانهای؛
6- آشپزخانه کاملاً مجهز به امکانات صنعتی؛
7- مدرسه الامام الحسین علیه‌السلام مدرسه اسلامی برای کودکان و جوانان با 8 کلاس و دفتر مزین به اسامی شخصیتهای مؤثر در شکل گیری جامعه شیعی همچون شهید مطهری، آیت الله صدر، علامه سعید اختر رضوی و...؛
8- درمانگاه الزهرا سلام‌الله‌علیها که توسط پزشکان و متخصصین موجود در جامعه شیعی به صورت مجانی برای همه به زودی راه اندازی خواهد شد؛
9- کتابفروشی اسلامی الحجة عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ؛
10- واحد سمعی بصری و مولتی میدیا؛
11- مهمانسرای نجف الاشرف و مهمانسرای قم؛ دو آپارتمان دوخوابه با تمام امکانات و تجهیزات؛
12- امکانات تفریحی برای کودکان و نوجوانان و جوانان؛
13- غسالخانه اموات؛
14- فضای کافی برای پارک ماشین و غیره.
خاطرنشان می‌شود این پروژه (مسجد اهل البیت علیهم‌السلام ) گذشته از اینکه یکی از شاخص‌های استراتژیک و حیاتی شیعیان در آفریقای جنوبی می‌باشد، از نظر معماری و هنر اسلامی ایرانی نیز در این کشور منحصر به فرد است. بدون شائبه، این تمایز بازتاب مناسبی از ویژگی‌های منحصر به فرد مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام است؛ امری که همه مردم اعم از مسلمان و غیرمسلمان را مبهوت زیبایی های آن نموده و تبدیل به یکی از جاذبه‌های شهر کیپ تاون شده است.
هزینه‌ها و چالش‌های بودجه‌ای و حرکت‌های مالی مراجع عظام تقلید
طبق برآوردهای انجام شده، هزینه‌های تخمینی این پروژه، در حدود 23 میلیون راند آفریقای جنوبی، معادل (2 میلیون دلار) بود که عملاً به دو و نیم میلیون دلار رسید و هنور هم بدهی‌هایی وجود دارد که باید پرداخت شود. بدون شائبه تأمین این بودجه کار آسانی نبود؛ اما با وجود مشکلات و سختی های فراوان در این مسیر با لطف بی‌نهایت الهی و توجهات خاص خود حضرات اهل‌بیت علیهم‌السلام امری که در وهله اول محال به نظر می‌رسید، امروز به یک واقعیت قابل افتخار برای این یتیمان آل محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در این سامان شده است. در این ارتباط توجه به سه نکته مهم است:
اولاً: این پروژه از اول مشمول حمایت مراجع بزرگ تقلید همچون آیات عظام صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، سیستانی و به خصوص دفتر مقام معظم رهبری امام خامنه‌ای شد که توانستیم، قدم اول را در این راستا برداریم و همچنان استفاده از درصدی از وجوهات شرعیه امکان‌پذیر گردید که یکی از مهمترین منبع تأمین بودجه از اول تاکنون بوده است. در کنار مراجع معظم تقلید، علما و شخصیت های محترم و بزرگوار از نقاط مختلف جهان؛ از جمله آیت الله حاج آقا کمال فقیهی ایمانی که با حمایتهای بی دریغ خودشان ما را در این امر کمک نمودند.
ثانیاً: این پروژه بزرگ واقعاً نماد یک جهش و همکاری مردمی بی نظیر بود که بدون استفاده از بودجه دولتی به ثمر نشست. خود شیعیان کیپ تاون و شهرهای دیگر کشور هم، اولین کسانی هستند که کمکهای شایانی اعم از مالی، عملی و... را برای این منظور انجام دادند.
ثالثاً: کمکها و پشتیبانی های بی نظیری که از شیعیان و محبان اهل بیت علیهم‌السلام از سراسر جهان مشمول ما شد که واقعاً باورکردنی نیست. خیّرینی از کشورهایی مانند کویت، جمهوری اسلامی ایران (به خصوص اصفهان)، عمان، تانزانیا، کنیا، اوگاندا، ماداگاسگار، آمریکا، امارات، عربستان، انگلیس و... مهمترین نقش را در این ارتباط ایفا نمودند.
پشتیبانی فنی و هنری
طبعاً این پروژه بزرگ در این مدت طولانی احتیاج مبرم به پیشتیبانی‌های فنی و لجیستیکی داشت. در این ارتباط در کنار کمک و ایثارگری‌های مستمر و بی دریغ عده‌ای از شیعیان بومی، نقش مهم را جناب آقای منصور جوادی نیا و خانواده محترمشان که از ایرانیان مقیم آنجا هستند، ایفا نمودند که جزء هیئت امنا مسجد نیز می‌باشند.
و نیز شرکت اصفهانی سامان گستر به سرپرستی جناب حاج آقا علی فقیهی ایمانی و جناب حاج آقا مهدی کرمانی اصفهانی مهمترین نقش را در قسمت هنرهای زیبای اسلامی ایرانی انجام داد.
در حالیکه امروز پیام حقانیت و مظلومیت اهل‌بیت علیهم‌السلام به تشنگان حقیقت در اقصی نقاط جهانی می‌رسد، آنانی که در ساختن این خانه خدا و پناهگاهی برای سربازان امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در آخرین نقطه قاره آفریقا سهیم شدند، بهترین اجر و ثواب را در این جهان و جهان ابدی از خداوند متعال خواستاریم.
گزارشی کوتاه از مراسم افتتاح مسجد کیپتاون در آفریقای جنوبی
مسجد اهل‌البیت علیهم‌السلام شهر کیپتاون در آفریقای جنوبی، روز جمعه، 13 ربیع الاول و در آستانه ولادت با سعادت پیامبر رحمت صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و امام صادق علیه‌السلام، با قرائت پیام آیت الله العظمی صافی گلپایگانی و با حضور شخصیتها، مقامات بلندپایه و مردم مسلمان این شهر و نمایندگان شیعیان آفریقای جنوبی افتتاح شد.
این مراسم، با قرائت آیاتی از قرآن کریم توسط قاری ایرانی آغاز شد و پس از آن، پیام مرجع عالیقدر حضرت آیت الله صافی گلپایگانی از سوی حجت الاسلام والمسلمین صفی الله خان، قرائت شد.
در بخش دیگر این مراسم که دو روز به طول انجامید، شخصیتهای دیگری همچون حجت الاسلام خاموشی، نماینده مقام معظم رهبری آیت الله العظمی خامنه ای، خانم نادیه باندور، وزیر علوم و تکنولوژی آفریقای جنوبی، وصی مکزیکه، معاون اول وزیر فرهنگ و هنر آفریقای جنوبی، دکتر ابراهیم رسول، از اعضای هیئت عالی حزب کنگره و مؤسس سازمان صدای اسلام و از شخصیتهای متنفذ اهل سنت آفریقای جنوبی و آقای برسلن، اسقف اعظم کلیسای کاتولیک، سخنرانی کردند و پیام تبریک اسقف اعظم کلیسای آنجلیکان، به عنوان بزرگترین مقام مذهبی رسمی کشور قرائت شد.
با وجود تبلیغات منفی و تهدیداتی که در یک ماه گذشته علیه این مراسم در سراسر آفریقای مرکزی صورت گرفته بود، این مراسم با استقبال فراوان و پرشور مردم رو به رو شد به گونه ای که برگزارکنندگان مراسم با کمبود ظرفیت برای پذیرایی رو به رو شدند و در نهایت، این مراسم تاریخی، شاهد بزرگترین اجتماع شیعیان سراسر آفریقای جنوبی در حدود 120 هزار نفر بود.
یکی از مراسم های مهم و باشکوهی که در روز دوم افتتاح این مسجد برگزار شد، مراسم جشن میلاد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و امام صادق علیه‌السلام بود که توسط بانوان برگزار شد و با استقبال پرشور زنان شیعه و سنی کیپ تاون مواجه شد.
از دیگر شخصیتهای حاضر در این مراسم می توان به رهبران شیعه ترکیه و پاکستان و کویت، سفرای عراق، ترکیه، کویت، اندونزی، آذربایجان، مالدیو و... اشاره کرد.
منبع: خبرگزاری رسمی حوزه
