دسته طویریج ،معروف ترین دسته عزاداری است که خاستگاه آن به منطقه «هندیه» در ۱۰ کیلومتری جنوب شرق کربلا باز می‌گردد؛ اما امروزه مردم نقاط مختلفی از جهان با آن سبک عزاداری می‌کنند و در سوگ سیدالشهداء (ع) بر سر و سینه می‌زنند.
دسته طویریج ، برترین و طولانی ترین و طوفانی ترین دسته حسینی، بشمار می آید. این دسته ، بزرگترین مراسم حسینی در جهان در روز عاشوراء بشمار می آید که هر سال ، روز عاشوراء بعد از نماز ظهر و عصر از منطقه "قنطرة السلام" واقع در دو کیلومتری شرق کربلای معلی و از سمت شهر طویریج به سمت کربلا به حرکت در می آید.
در این مراسم که روز عاشوراء برگزار می گردد جمعیت عظیمی به نشان پاسخ به ندای (ألا هل من ناصر ینصرنا.. ألا هل من ذابٍّ فیذبُّ عنا..) امام حسین علیه السلام به سمت کربلا حرکت نموده و شعار (لبیک یا حسین) و ( یالثارات الحسین) سر می دهند. عزای طویریج صبح روز عاشورا از شهر طویریج از توابع شهرستان الهندیه واقع در ٢٠ کیلومتری حرکت خود را به سمت شهر کربلا آغاز نموده و پیش از ظهر در منطقه ای بنام قنطره السلام واقع در ٢ کیلومتری شهر کربلا توقف نموده و پس از ادای فریضه ظهر و عصر، هیات حرکت خود را به سمت کربلای معلی ادامه می دهد.
این هیات با جمعیتی چند صد هزار نفری از اهالی شهر طویریج و مردم کربلا و همچنین زائران و مجاوران حرمین کربلا که در طول مسیر به این هیات ملحق می شوند در بدو ورود به شهر کربلا به خیمه گاه حسینی وارد شده و پس از عبور از صحن مطهر حسینی به سمت صحن مطهر حضرت عباس علیه السلام به حرکت خود ادامه می دهند. جمعیت شرکت کننده در این مراسم شعارهائی از جمله (أبد والله ما ننسی حسینا) و (وا حسین) و شعارهای حسینی دیگر سر می دهند.
در این نوع سوگواری، عزاداران با سرو پای‌برهنه و هروله کنان (دوان‌دوان) به‌سوی حرم امام حسین (ع) حرکت می‌کنند و پس از زیارتی کوتاه، به‌سوی حرم قمر بنی‌هاشم (ع) می‌دوند و پس از زیارت در آن مکان به‌طرف خیمه‌گاه حرکت می‌کنند. آنان در مسیر حرم حضرت اباعبدالله (ع) شعارهایی همچون «لبیک یا حسین»، «لبیک یا داعی الله» و «واحسین واحسین» سر می‌دهند و سپس در مسیر حرم حضرت عباس (ع) ندای «واویل علی العباس» و «یا عباس جیب المای لسکینه» و «الیوم الیوم نعزّی فاطمه» را فریاد می‌کنند.
ریشه این مراسم به همان سال ۶۱ هجری قمری باز می‌گردد که وقتی خبر واقعه کربلا به اهالی روستای طویریج رسید آنان دوان‌دوان به‌قصد یاری حسین بن علی (ع) به سمت کربلا دویدند، اما به‌موقع نرسیدند. از آن پس، اهالی این روستا هرسال این اقدام را تکرار می‌کند و برای سوگواری شهدای کربلا، هروله کنان مسیر ده کیلومتری هندیه تا کربلا را طی می‌کنند.
علًت شهرت این دسته چنین است که مرحوم علامه بحر العلوم متوفای ١٢١٢ قمری در روز عاشورا با عده‌ای از طلاب از کربلا به استقبال دسته سینه‌زنی طویریج رفت. پس از رسیدن عزاداران، ناگهان طلاب مشاهده کردند که سید بحرالعلوم با آن عظمت، وقار و مقام شامخ علمی، عمامه و عبا و عصا را کنار انداخت و وارد عزاداران شد و به سر و سینه زد. عده‌ای از طلاب برای حفظ سلامتی سید بحرالعلوم ایشان را گرفتند تا مبادا زیردست و پا بیافتد.
بعد از اتمام مراسم از آن بزرگوار پرسیدند: چگونه شد که شما در دسته طویریج شرکت کردید و آن‌گونه بر سر و سینه زدید؟ مرحوم سید پاسخ داد: «چرا شرکت نکنم در حالی که امام زمان(عج) را مشاهده کردم که با مردم در حال هروله بودند».
ایشان توضیح داد: وقتی به دسته سینه‌زنی رسیدم، دیدم حضرت بقیه‌الله (عج) با سر و پای‌برهنه ، میان سینه‌زن‌ها بر سر و سینه می‌زنند و گریه می‌کنند! من نتوانستم طاقت بیاورم و در خدمت آن حضرت به سینه‌زنی و عزاداری مشغول شدم.
پس از این واقعه، حضور در دسته طویریج عمومیت یافت و دیگر اختصاص به اهالی هندیه و طویریج نیست؛ بلکه دیگر شیعیان عراق هم به آن روستا می‌روند و بعد از نماز ظهر عاشورا ازآنجا تا کربلا را می‌دوند.
خاکریزی ورودی ها وخروجی های صحن مطهر حسینی در کربلا جهت آمادگی ورود دسته طویریج در ظهر عاشوراء
در این دسته ملیونی که بزرگترین دسته عاشورایی بشمار می آید ، بیش از دو قرن است به علًت رخداد مرحوم علامه سید مهدی بحر العلوم وحضور او در این مراسم ، علما ومراجع و عزاداران حسینی ، سعی بر این دارند که در این دسته شرکت نمایند. گفتنی است که در چند دهه اخیر ، بسیاری از دسته وعزاداری های حسبنی در جهان ، از این دسته الگو برداری نموده اند.
در عراق چنین رسم است که علماء در روز عاشوراء ، با قبایی مندرس وبدون عبا وپای برهنه در حالی که دستاری بر سر قرار داده و دنباله دستار را بر پیرامون گردن خویش بنام ( تحت الحنک) قرار می دهند ، در خیابانها وعزاداری ها وسپس در پایان ، به دسته طویریج پیوسته و هروله کنان با شعارهای یاد شده ، به حرمین گام نهاده وشور وغوغایی را این دسته مشهور وگسترده که عبور آن از خیابانهای کربلا وبین الحرمین متجاوز از سه ساعت بطول می أنجامد ، بوجود می آورد.
السلام علی الحسین ، وعلی علی بن الحسین ع ، وعلی أولاد الحسین ع ، وعلی أصحاب الحسین( ع)
