احیاگران زبان و ادب پارسی و ارادت به اهل بیت (51)

شمس الدین طبسی و ارادت به اهل بیت (ع)

گردآوری: مسعود بسیطی

 

شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی (زاده در طبس - درگذشته در ۶۲۴ هـ. ق در هرات)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری قمری است. دیوان او به همت تقی بینش در سال ۱۳۴۳ تصحیح و چاپ شده‌است. وی قاضی‌زاده و از شاگردان رضی‌الدین نیشابوری بوده‌است.

دیوانی که از شمس طبسی در دست است کم‌حجم است که به گفته قزوینی به‌علت مرگ او در جوانی بوده است. بایسنغرمیرزا به یکی از خطاطان زمان خود دستور کتابت این دیوان را داده بود. رضاقلی‌خان هدایت تعداد ابیات دیوانی را که در دست داشته است، نزدیک به ۲۰۰۰ بیت عنوان کرده که به آنچه امروز ما در دست داریم نزدیک است. برخی از ابیات شمس طبسی به اشتباه به دیوان ظهیر فاریابی راه پیدا کرده‌اند. حتی دهخدا ابیات مربوط به شمس را در کتاب امثال و حکم به نام ظهیر فاریابی ثبت کرده و نوشته که شمس تخلص ظهیر بوده است. ذبیح‌الله صفا نیز در کتاب تاریخ ادبیات در ایران، جلد دوم سه بیت از شمس طبسی را به ظهیر فاریابی نسبت داده است.1

 

اشعار:  

 

مناقب حضرت علی (ع):

كلك تو با كمال ضعيفى مقام خويش                                   چون ذوالفقار بر سر گنج ظفر گرفت
...

 

با كلك تيز طبع تو مى‌گفت روزگار                                      چون خوانمت قلم كه تويى ذوالفقار ملك

ز خارى كز درخت شرك رويد                                            چه نقصان ذوالفقار حيدرى را
...

 

حيدر جرم فلك را كه لقب مرّيخ است                                 عاشق شيفتۀ زهرۀ زهرا ديدم

 

مناقب اهل بیت (ع):

اى آنك نهال دولت تو                                                     سر سبزى آل حيدر آمد
...

 

سرور آل حسين آنك بدو فخر كرد                                    هم نسب احمدى هم گهر حيدرى
...

 

تا درستست اين‌كه از اولاد بوسفيان بسى                      ظلمها رفتست بس ناحق بر آل بوتراب

 

امام حسین (ع) و عاشورا:

خاک گل آباد از، مشهد اجداد اوست                               چون ز حسین علی مرحله ی کربلا2

 

منابع:

1- ویکی پدیا

2- کتاب جلوه های ولایت در شعر فارسی، ص 128،ص 144، 178 و 211

 

logo test

ارتباط با ما