بسم الله الرحمن الرحیم
اصول دین برای کودکان
با اهتمام: زهرا و سارا انتظارخیر؛ زهرا مرادی
دورهی «اصول دین» با هدف آشنایی فرزندانمان با مبانی اعتقادی شیعی برای گروه سنّی 8 تا 12 سال، توسط کارشناسان و مربیان خانهی کودک و نوجوانانِ بنیاد علمی فرهنگی محمد (ص) تدوین گردیده است.
بدیهی است ادبیاتی که برای کودکانِ هشت ساله به کار برده میشود، با ادبیاتی که برای یک دانش آموز 12 ساله به کار میرود، متفاوت است و مربی ناگزیر است بسته به شرایط مخاطب، بدون تغییر چارچوب محتوا، کمی ادبیاتش را تغییر دهد.
از آنجا که درسهای این دوره، کوتاه هستند، این قابلیت را دارند که بدون لطمه رساندن به بودجه بندی محتوای درسیِ مدارس، در کلاسهای متفاوتی مانند زنگ قرآن، پرورشی، مهارتهای زندگی و حتی دروس دیگر ارائه گردند. با این وجود، به صورت مشخص به دانش آموزان تاکید گردد که این بخش از کلاس (مثلا یک ربعِ ابتدای کلاس) به «اصول دین» اختصاص دارد تا متوجه اهمیت آن و تمایزش از سایر مطالب باشند.
درس دهم: پیام آوران خدا
تذکر تربیتی: هنگامی که نام حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را میشنویم، برای تشکر از زحماتی که برای هدایتمان کشیدهاند، صلوات بفرستیم.
متن محتوا:
ما در این چند جلسه دربارهی اصول دین صحبت کردیم. اصول دین چند تاست؟ آفرین. پنج تا: توحید، عدل، نبوت، امامت، قیامت
معنی اصول دین چه بود؟ ریشههای دین
گفتیم چرا به آنها میگوییم ریشههای دین؟ آفرین. چون خیلی مهم هستند. اگر دین اسلام را شبیه درختی فرض کنیم که ریشه و شاخه و میوه دارد، این پنج تا (یعنی توحید، عدل، نبوت، امامت، قیامت) ریشههای درخت محسوب میشوند. یعنی اگر کسی به یکی از اینها اعتقاد نداشته باشد یا اعتقادش درست نباشد، انگار ریشهی درخت دینش خشک شده و خیلی زود شاخهها و میوههایش هم خشک میشوند و از بین میروند.
خب تا الان چند تا از این پنج مورد را بررسی کردیم؟ دو تا: توحید و عدل. «توحید» یعنی خالق ما یکی است و هیچ کس و هیچ چیز شبیه او نیست. «عدل» هم یعنی خدا به هیچ کس ظلم نمیکند.
حالا امروز میخواهیم دربارهی سومین اصل از اصول دین یعنی «نبوت» صحبت کنیم.
«نبوت» یعنی اعتقاد به اینکه خداوند مهربان، بهترین و دلسوزترین بندههای خودش را به عنوان پیامبر برای هدایت ما انسانها فرستاده. مسلمانها همهی پیامبران را قبول دارند و به همگیِ آنها احترام میگذارند.
یادتان است گفتم خدا خیلی مهربان است و ما را خیلی دوست دارد؟ یادتان است گفتم خدا جز خیر برای ما نمیخواهد؟ به خاطر همین مهربانی و برای اینکه میخواسته ما به خوشبختی برسیم، یک برنامه و روش زندگی هم برایمان آماده کرده. بچهها؛ قبول دارید هیچ کس بهتر از خدایی که ما را آفریده، نمیداند چه چیزی برای ما خوب است و چه چیزی بد؟ چه چیزی برایمان مفید است و چه چیزی خطرناک و مضر؟ پس هیچ راه و روش و هیچ برنامهای بهتر از برنامهای که خداوند برایمان در نظر گرفته، نیست.
به روش و برنامهی زندگی که خدا برای انسانها در نظر گرفته، «دین» میگویند.
دین یا همان برنامهی زندگی دربارهی مسائل مختلفی در زندگی صحبت میکند. مثلا چطور غذا بخوریم بهتر است، چه چیزهایی برای سلامتیمان خوب است و چه چیزهایی بد؟ دربارهی اینکه چطور بخوابیم، مثلا با شکم پر نخوابیم، روی شکم نخوابیم، قبل از خواب چه کار کنیم، موقع بیدار شدن چه کار کنیم؟ چطوری حرف بزنیم، چه چیزهایی را بگوییم و چه چیزهایی را نگوییم؟ با دوستانمان چطور رفتار کنیم، با بزرگترهایمان چه رفتاری داشته باشیم، حتی با حیوانات و گیاهان چه برخوردی داشته باشیم، ... و خیلی چیزهای دیگر.
یکی از کارهای پیامبران این بود که این برنامهی زندگی یا همان دین را از طرف خدا برای مردم میآوردند.
حالا کدام یکی از شما میداند نام اولین پیامبر چه بوده؟ آفرین. حضرت آدم علیه السلام
مردمِ هر دوره و زمانهای پیامبر خودشان را داشتند. خدای مهربان 124 هزار پیامبر مهربان و دلسوز برای هدایت و خوشبختی مردم فرستاد. آنها یکی بعد از دیگری میآمدند و پیام خدا را به مردم میرساندند.
خب حالا مردم از کجا مطمئن میشدند این کسی که ادعا میکند پیامبر است، واقعا از طرف خدا آمده؟
اول اینکه: باید به حرفهایش توجه میکردند. اگر حرفهایی که آن شخص میزد غیر عاقلانه بود، میفهمیدند دروغگوست و نمیتواند از طرف خدا آمده باشد. یا اگر آن شخص از مردم میخواست برای نفع خودش کاری انجام دهند، مثلا به او پول بدهند یا کارهای شخصیاش را انجام دهند معلوم میشد یک دغل باز است که میخواهد مردم را گول بزند.
راه دیگر هم این بود که پیامبران واقعی میتوانستند با قدرت و ارادهی خدا کارهایی انجام دهند که دیگران از انجامش ناتوان بودند. مثل زنده کردن مرده یا درست کردن راهی وسط دریا، ... به این کارها که نشانهای بود برای قدرت خداوند و صداقت پیامبر، «معجزه» میگویند. معمولا برای اینکه هیچ شک و تردیدی باقی نماند که پیامبر راست میگوید و واقعا از طرف خدا پیام آورده، یکی دو تا معجزه به مردم نشان میداد.
آیا میتوانید نام چند تا از پیامبرهای خدا را بگویید؟ آفرین.
حالا چه کسی میداند نام آخرین پیامبر چیست؟ آفرین. حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم
{مربی خودش صلوات بفرستد تا بچهها هم با او همراهی کنند.}
حضرت محمد آخرین پیامبر خدا بود و با آمدنش دین خدا یعنی برنامهی زندگی مردم کامل شد. همهی مسلمانها حضرت محمد را دوست دارند و به خاطر زحماتی که برای هدایت ما کشیده از او سپاسگزارند. پیامبر برای اینکه راه و روشِ درستِ زندگی کردن را به مردم یاد بدهد زحمتها و سختیهای زیادی کشید. او در این راه، کتک خورد، فحش شنید، خانواده و عزیزانش را از دست داد، ... اما همیشه با لبی خندان و چهرهای مهربان مردم را به انجام کارهای خوب دعوت میکرد و از کارهای بد دورشان میکرد. مثلا میگفت به جای پرستش سنگ و چوب، خدای یگانه را بپرستید، همدیگر را اذیت نکنید، با بچههایتان مهربان باشید، با دست کثیف چیزی نخورید، به همدیگر حرف زشت نزنید، امانتدار باشید، دروغ نگویید، ... اما خب یک عده، از این حرفها خوششان نمیآمد. آنها دلشان میخواست به بقیه زور بگویند، سر یکدیگر کلاه بگذارند، از هر کس خوششان نیامد او را بکشند، از هر چیز خوششان آمد به زور آن را از صاحبش بگیرند، ... ولی حضرت محمد مانع آنها میشد.
پیامبر همهی عمر و ثروت و داراییاش را برای خوشبختی مردم گذاشت. به همین دلیل ما برای اینکه نشان دهیم چقدر ایشان را دوست داریم و از زحماتی که برای هدایت ما کشیدند ممنونیم، هر وقت نامشان را میشنویم، صلوات میفرستیم. یعنی از خدا میخواهیم که جایگاه و درجهی پیامبر را در بهشت بالا و بالاتر ببرد.
خب حالا دخترهای (پسرهای) خوب من یک صلوات بلند دیگر بفرستند تا ما هم از پیامبر خوبمان به خاطر زحماتی که کشیدهاند تشکر کرده باشیم. آفرین.
یادمان باشد از این به بعد هم هروقت نام حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را شنیدیم حتما صلوات بفرستیم.
منبع: خانه کودک و نوجوان بنیاد محمد (ص)