نگاره نبرد حضرت ابوالفضل علیه السلام با دشمنان در علقمه
مضمون نگاره صحنه آب‌‌آوردن حضرت عباس(علیه السلام) برای اهل حرم را به‌نمایش گذاشته‌‌‌است. در مرکز نگاره، حضرت ابوالفضل با جامه‌ای سبزرنگ سوار بر اسب سپیدی ـ که درحال آب‌خوردن است ـ در وسط شط فرات و در حال مبارزه با دشمنان به‌نمایش درآمده‌است. جامه سبزرنگ حضرت عباس(علیه السلام) همرنگ عمامه امام حسین(علیه السلام) ترسیم شده‌است که نشان از متابعت و پیروی ایشان از امام و مقتدای خویش دارد. حضرت با دست راست شمشیر و با دست چپ سپری را گرفته‌اند و مشک آبی نیز بر شانه خویش دارند و ظاهرا بیشتر به فکر محافظت از مشک آب هستند تا جان خویشتن. در میان خیل کثیری از دشمنان که از مقابل به ایشان هجوم آوردهاند. نیزه‌دار، کمان‌دار و گرزدار مشاهده می‌گردد و همه به‌سمت حضرت هجوم آوردهاند و با یکدیگر در حال گفتگو هستند که چطور ایشان را احاطه و از پای درآورند. چند نفر نیز از پشت سر به حضرت حمله کرده و یکی از آنها ـ با اسب قهوه‌ای مایل به قرمز ـ شمشیر خود را بالا برده تا به ایشان ضربه بزند. احتمال وی نوفل بن ازرق باشد، زیرا در متن نگاره که به‌نقل از کاشفی می‌باشد نیز نام نوفل‌بن ازرق ذکر شده‌است.
در پس‌زمینه نگاره و پشت کوه، امام حسین(علیه السلام) با جامه‌ای سبز پسته‌ای رنگ، قبایی قهوه‌ای رنگ، با عمامه‌ای به رنگ سبز تیره و هاله شعله‌سان برگرد چهره‌شان، در حال نظاره دلاوری‌های برادر بزرگوار خویش، ابوالفضل‌العباس(علیه السلام) هستند. در پشت سر امام، فردی علم لشکر را که در اینجا به‌صورت کتل قرمزرنگی با توغ ـ مشابه توغ‌های دوران صفوی ـ می‌باشد بر فراز آن نگه داشته‌است. احتمالا این فرد به‌جای علم‌دار سپاه امام که حضرت ابالفضل است، این علم را نگه داشته‌است. کتل قرمز با نوار سبزرنگی که بر بالای علم ترسیم شده‌است، احتمالا نماد این است که نهضت سرخ امام حسین(علیه السلام) همیشه زنده و جاویدان خواهد ماند. عمامه سبز علم‌دار و نوار سبز رنگ بالای علم نشان از سپاه امام و متابعت از ایشان دارند. در سمت راست امام(علیه السلام) و در میان ایشان و سپاه دشمن درخت چناری ترسیم شده‌است که احتمالا نشانی از شجره طیبه‌ای دارد که امام حسین(علیه السلام) ثمره این درخت است، زیرا شاخ و برگ‌های این درخت، همرنگ جامه و عمامه امام(علیه السلام) ترسیم شده‌است.
عده‌ای از سپاه دشمن در مقابل امام حسین(علیه السلام) و در پشت کوه پناه گرفته‌اند ـ که برخی از آنها با چهره‌های تیره به‌نمایش درآمده‌اند ـ و احتمالا منتظرند تا امام(علیه السلام) تنها شود تا آنها بتوانند به ایشان حمله کنند. در میان آنان فردی رو به سپاه کفر کرده و در حال خنده است که احتمالا شمر است که هم‌چون شیطان سیاه چهره ترسیم شده و در انتظار فرصتی است تا امام(علیه السلام) را به شهادت برساند و یا این‌که همان مرد بنی‌دارمی است که به سپاهیان یزید گفت: «وای بر شما، میان او و آب حایل و مانع شوید و نگذارید به آب دسترسی پیدا کند.»
تعداد زیاد سپاه دشمن و پرچم‌های متعددی که مجسم شده‌اند، نشان از خیل کثیر سپاهیان کفر دارد که تحت پرچم‌های مختلف هدایت می‌شوند. حضرت عباس(علیه السلام) با این‌که در میان نهر علقمه قراردارند، اما گویی نهر، نسبت به جمع دشمنان دارای ارتفاع است و حضرت در بالای بلندی قرارگرفته‌اند. همچنین خلوت نگه‌داشتن اطراف امام(علیه السلام) و حضرت عباس(علیه السلام) موجب متمایزشدن ایشان از سایرین گشته‌است. قراردادن اولیا در سمت راست صفحه و قراردادن پیکر ایشان در یک امتداد، از دیگر عوامل نمادین‌سازی اثر هستند.
