امام رضا (ع) می فرمایند: عقل هيچ فرد مسلمانى كامل نگردد تا برخوردار از ده خصلت شود...
قالَ عَليهِ السَّلام: "لا يَتِمُّ عَقْلُ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ حَتَّى تَكُونَ فِيهِ عَشْرُ خِصَالٍ اَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ اَلشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ يَسْتَكْثِرُ قَلِيلَ اَلْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ وَ يَسْتَقِلُّ كَثِيرَ اَلْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ لاَ يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ اَلْحَوَائِجِ إِلَيْهِ وَ لاَ يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ اَلْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ اَلْفَقْرُ فِي اَللَّهِ أَحَبُّ إِلَيهِ مِنَ اَلْغِنَى وَ اَلذُّلُّ فِي اَللَّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ اَلْعِزِّ فِي عَدُوِّهِ وَ اَلْخُمُولُ أَشْهَى إِلَيْهِ مِنَ اَلشُّهْرَة. ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: اَلعاشِرَةُ وَ مَا العاشِرَةُ؟ قيلَ لَهُ: ما هِيَ؟ قَالَ عَليهِ السَّلاَمُ: لاَ يَرَى أَحَداً إِلاَّ قَالَ هُوَ خَيرٌ مِنِّي وَ أَتْقَى إِنَّمَا اَلنَّاسُ رَجُلاَنِ رَجُلٌ خَيرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى وَ رَجُلٌ شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى فَإِذَا لَقِيَ اَلَّذِي شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى قَالَ لَعَلَّ خَيرَ هَذَا بَاطِنٌ وَ هُوَ خَيرٌ لَهُ وَ خَيرِي ظَاهِرٌ وَ هُوَ شَرٌّ لِي وَ إِذا رَأَى اَلَّذِي هُوَ خَيرٌ مِنهُ وَ أَتْقَى تَوَاضَعَ لَهُ لِيَلحَقَ بِهِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ فَقَد عَلاَ مَجدُهُ وَ طَابَ خَيرُهُ وَ حَسُنَ ذِكرُهُ وَ سَادَ أَهلَ زَمَانِه."
امام رضا (علیه السلام) فرمودند: "عقل هيچ فرد مسلمانى كامل نگردد تا برخوردار از ده خصلت شود:
1- به خير او اميد باشد؛
2- از شرّش ايمنى وجود داشته باشد؛
3- خوبى و خير ديگران را بسيار شمارد؛
4- خوبی و خير بسيار خود را اندك و ناچيز بداند؛
5- از مراجعه نيازمندان به خود خسته نشود؛
6- و در طول عمر از طلب و تحصيل علم و دانش ملول و خسته نگردد؛
7- فقر در راه خداوند از توانگرى در غير راه حقّ برایش بهتر باشد؛
8- و خوارى در راه حقّ از سربلندى در راه دشمن خدا نزد او محبوبتر باشد؛
9- نزد او گمنامى از شهرت مطلوب‌تر باشد.
10- سپس آن حضرت عليه السّلام افزودند: دهم و چه دهمى؟ مردم پرسيدند: آن چيست؟ فرمودند: كسى را نبيند جز آنكه گويد: او از من بهتر و پرهيزگارتر است، همانا مردمان [در نزد او] دو دسته‌اند: يكى بهتر و پرهيزگارتر از او، و ديگرى بدتر و پست‌تر از او؛ پس چون با بدتر و پست‌تر از خود برخورد كند گويد: شايد نيكى و خيرش در باطن است كه آن به خير اوست، و خير و خوبى من آشكار است كه آن به شرّ من است؛ و هر گاه با كسى كه از او بهتر و پرهيزگارتر است برخورد كند در برابرش تواضع نمايد تا بدو ملحق گردد؛ پس هر گاه چنين كند مجد و بزرگواريش بالا گيرد و خيرش پاك و دلپسند، و نامش نيكو شود، و آقا و سرور مردم عصر خود گردد."
* منبع: تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام، جلد ۱، صفحه ۴۴۳
