روسیه کشوری با مساحت 17 میلیون کیلومتر مربع در شرق اروپا است که جمعیت آن بیش از 160 میلیون نفر است. بیشتر جمعیت این کشور مسیحی هستند و شیعیان بیش از یک درصد جمعیت روسیه را تشکیل می دهند.

پیشینه تشیع در روسیه به قرارداد ترکمنچای برمی‌گردد که بر اساس این قرارداد، مناطق شیعه‌ نشینی از ایران مانند دربند و داغستان به روسیه پیوست.

جمعیت شیعیان روسیه بیش از دو میلیون نفر تخمین زده شده است و بخش قابل توجهی از شیعیان این کشور را مهاجران آذری تشکیل می دهند.

آنچه در پی می ‏آید گفتگوی کوتاهی با حجت الاسلام و المسلمین «روشن احمدزاده» مبلغ شیعی فعال در شهر وارونژ در روسیه درباره وضعیت شیعیان این کشور در حاشیه ششمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کوشش: سلمان میرزایی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ابنا: در خصوص وضعیت شیعیان کشور روسیه توضیح بدهید؟

دولت روسیه برای این که از نفوذ و خطر وهابیت و فرقه های ساختگی در این کشور جلوگیری کند، با شیعیان همکاری می کند و به همین دلیل وضعیت شیعیان در روسیه، وضعیت مطلوبی است. وهابیان افراطی در روسیه پذیرفته شده نیستند، ولی شیعیان در این کشور دارای جایگاه ویژه ای هستند. دستگاه اطلاعاتی روسیه اذعان کرده است که از مذهب تشیع، بوی ترور نمی آید.

ابنا: آیا شیعیان دارای محدودیت هایی در کشور روسیه هستند؟

ما شیعیان در برخی از شهرهای روسیه با محدودیت هایی برای انجام مناسک مذهبی خود مواجه می شویم، ولی می توانیم با رجوع به مساجد و حسینیه های شیعیان، انجام مناسک خودمان را دنبال کنیم.

متاسفانه یکی از نقاط ضعف شیعیان در شهر وارونژ که جمعیت آنها به حدود 9 هزار نفر می رسد، عدم تقید زیاد به نماز است. من در این زمینه کتابی به نام «معارف اسلامی» را تالیف کردم و در هزار نسخه منتشر نمودم و در میان مردم توزیع کردم که بسیار موثر بوده است.

ابنا: آیا در بین شیعیان در روسیه، اختلافاتی وجود دارد؟

وجود اختلافات سلیقه ای بین شیعیان روسیه طبیعی است، اما این اختلافات به گونه ای نیست که مشکل ساز باشد.

ابنا: وضعیت فرهنگی شیعیان روسیه چگونه است؟

مهاجران آذربایجانی اکثریت شیعیان روسیه را تشکیل می دهند و این مهاجران به کارهای خرد تجاری و دلالی در بازار مشغول هستند. مهاجران آذربایجانی آشنایی چندانی با زبان و فرهنگ روسی ندارند و امکان تحصیل دانشگاهی برای این مهاجران فراهم نیست و به آنها اجازه ورود به عرصه تجارت کلان داده نمی شود.

ورود مهاجران آذربایجانی از جامعه کوچک و روستایی به جامعه بزرگ و شهری روسیه موجب می شود که برخی از آنها با تحت تاثیر قرار گرفتن از جو جامعه جدید، هویت و پیشینه تاریخی خود را منکر شوند؛ این مساله آسیب هایی دارد و باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شود.

متأسفانه گاهی حتی برخی از جوانان روستایی آذربایجانی به دلیل این که خود را در سطح پایین تری از شهروندان روسی می دانند به مسیحیت گرایش پیدا می کنند و دین خود را تغییر می دهند. البته در سال های اخیر شاهد کند شدن شدید این روند بودیم و حتی برخی از مهاجران آذربایجانی مسیحی شده، دوباره به اسلام برگشتند و اکنون مناسک اسلامی را انجام می دهند.

سطح فرهنگی مهاجران آذربایجانی در روسیه موجب شده است که دینداری آنها با برخی از آفت های خاص همچون اقدامات نادرست به نام دین و تعصب های بی جا، همراه باشد.

ابنا: وضعیت مبلغین شیعی در روسیه چگونه است؟

مبلغان برای تبلیغات اسلامی در روسیه، مشکلات چندانی ندارند و مشکلات پیش رو در تبلیغات اسلامی در روسیه کمتر از مشکلات موجود در این خصوص در آذربایجان است.

منبع: ابنا