هنر عاشورا هنر زندگی، طراوت و تجلی است. هنرمند عاشورایی باید در زبان یافتن خویش، جهان خویش و نیز یافتن جلوه های دیداری رسیدن به این تجلی تلاش کند.هنر عاشورا از معرفت و حکمت خالده با زبان و حالی که خیال مثال را درمی نوردد، سخن می گوید. هنر عاشورا، حقیقت و جلوه های تعالی خواه را مقابل چشمان مخاطب قرار می دهد.(حبیب الله صادقی، نقاش و استاد دانشگاه). .
هنر و هنرمند معاصر در روایتی دیگر با نمادشناسی جدید و نشانه هایی که انسان معاصر و نوگرا به آن توجه می کند، می تواند گره های بزرگی را که در احیای تفکر، هنر و علوم انسانی در جهان وجود دارد، بگشاید. هنر عاشورا هنر زندگی، طراوت و تجلی است. هنرمند عاشورایی باید در زبان یافتن خویش، جهان خویش و نیز یافتن جلوه های دیداری رسیدن به این تجلی تلاش کند.هنر عاشورا از معرفت و حکمت خالده با زبان و حالی که خیال مثال را درمی نوردد، سخن می گوید. هنر عاشورا، حقیقت و جلوه های تعالی خواه را مقابل چشمان مخاطب قرار می دهد.(حبیب الله صادقی، نقاش و استاد دانشگاه)
نقاشی هایی که در ادامه ملاجظه می کنید از موزه های مختلف جهان انتخاب شده اند. این نقاشی ها ماه محرم و روز عاشورا که توسط مسلمانان (شیعه) گرامی داشته می شود را نشان می دهند، همان روزی که حسین بن علی در کربلا به شهادت رسید.
عنوان: یادبود محرم
موزه هنر فیلادلفیا
هنرمند: ناشناس، هندی
تاریخ: اوایل تا اواسط قرن نوزدهم
روش: نقاشی آبرنگ مات روی میکا
توضیحات: در اواخر قرن هجدهم، هنرمندان بنگالی شروع به تولید انواع نقاشی در ورق های نازک و انعطاف پذیر میکا برای بازار گردشگری استعماری کردند. این نوع نقاشی ها به عنوان یک موضوع بسیار محبوب در جشنواره های محلی محسوب می شدند. یادبود محرم ماهی که در آن نوه حضرت محمد (ص)، حسین بن علی علیه السلام، به شهادت رسید، با برگزاری مراسم و آیین روحانی برگزار میشد. با خلق این آثار، هنرمندان بنگالی تلاش می کردند تا زمینه های فرهنگی ناشناخته بنگال را برای مخاطبان اروپایی جذاب تر کنند.
عباس الموسوی. نبرد کربلا، اواخر قرن نوزدهم – اوایل قرن بیستم. نقاشی رنگ و روغن، ۶۸ ۱/۲ × ۱۳۳ اینچ، ۱۰۴ پوند (۱۷۴ × ۳۳۷.۸ سانتی متر، ۴۷.۱۷ کیلوگرم). موزه بروکلین، هدیه ک. توماس الغانهان به افتخار نورالله الغانهان، ۲۰۰۲. ۶
عنوان: نبرد کربلا
موزه بروکلین
هنرمند: عباس الموسوی
شرح: این نقاشی به شهادت امام حسین (ع)، نوه حضرت محمد و امام سوم مسلمانان شیعه اشاره دارد. حسین (ع) توسط نیروهای خلیفه بنی امیه، یزید I (ر ۶۸۰-۶۸۳) در صحرای کربلا در مرکز عراق در ۶۸۰ ق.م. کشته شد. امام حسین (ع) در برابر حکومت غیرقانونی امویان مقاومت کرد. تمرکز این نقاشی، بر روی برادر امام حسین، عباس، است. او سوار بر اسب سفیدیست در حالی که یک عضو ارتش یزید را زخمی کرده است. قسمت های فردی این نقاشی مربوط به درد و رنج هاییست که حسین (ع) و همراهانش در طول نبرد متحمل شدند که در نقاشی های کوچکتر و در سمت چپ نشان داده شده اند. در سمت راست این نقاشی آخرت نشان داده شده است، حسین (ع) و همراهانش در بهشت برین و مخالفانشان در جهنم.
عنوان: این حسین کیست که عالم همه دیوانه ی اوست؟
موزه بریتانیا
هنرمند: چارلز حسین زدنودی
شرح: چاپ لینوکات روی پارچه کتانی. این نقاشی صحنه هایی از شهادت امام حسین (ع)، نوه حضرت محمد، را در نبرد کربلا (در مرکز عراق امروزی) سال ۶۸۰ میلادی . در حالی که نقاشی های باقیمانده از اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم معمولا با رنگ و روغن بر روی بوم می انجام می شدند، این کار مدرن با استفاده از روش لینوکات انجام شده است.
کتیبه ای به فارسی وجود دارد که: “این حسین کیست، که عالم همه دیوانه اوست؟” را تکرار می کند تا زمانی که به پایین قاب می رسد، جایی که کتیبه با این عبارت به پایان می رسد: ” این چه شمعی است، که جان ها همه پروانه اوست؟ امضای هنرمند از راست به چپ در جهت بالا به صورت یک پانل عمودی در پایین سمت چپ، فقط در داخل کادر نوشته شده است.
عنوان: مراسم محرم
موزه ویکتوریا و آلبرت
موضوع: نقاشی
محل مبدا: مرشد آباد (احتمالا ساخته شده) یا کلکته (احتمالا ساخته شده است)
تاریخ:. ۱۷۹۵ – تا حدود ۱۸۰۵ (نقاشی شده)
هنرمند: ناشناس
مواد و روش ها: آبرنگ بر روی کاغذ
عنوان: آسمان فرو می ریزد
موزه هنرهای معاصر تهران (TMCA)
شرح: نقاشی شهادت امام حسین (ع) در رویداد عاشورا
هنرمند: حسن روح الامین
عنوان: عصر عاشورا
موزه آستان قدس رضوی
محل مبدا: ایران
هنرمند: محمود فرشچیان
توضیحات: تصویر مرکزی شش زن را در فضای تاریک آبی نشان می دهد که در اطراف یک اسب سفید قرار دارند. چهار زن با ناامیدی به سمت اسب می آیند و دو نفر از آنها بر روی زمین همدیگر را آرام می کنند. اسب دارای یک پارچه سبز بر پشتش و یک شمشیر خالی و تیردان متصل است. اسب بر روی گردن و پای عقب زخم و خونریزی دارد. بر روی زمین یک صندل قهوه ای، یک زین قهوه ای و سه تیر قرار دارد. در پس زمینه در سمت چپ دو درخت نخل و در سمت راست یک چادر سفید است. تصویر مرکزی با یک مرز سفید محاصره شده است.
عنوان: مراسم عزاداری محرم
موزه بریتانیا
محل تولید: ایران
شرح: نقاشی (آبرنگ). پنج پسر در اطراف یک علم پوشیده شده از پارچه های سبز و قرمز و پرهای قرمز و سفید در اطراف آن جمع شده اند. دو دست زرد فاطمه زهرا و یک نماد عمودی که در امتداد نوار افقی قرار گرفته است. پسران عرقچین پوشیده اند و سه پیراهن های خود را برای عزاداری باز کرده اند. همگی کفش های سفید پوشیده اند.
عنوان: صحنه محرم
موزه ویکتوریا و آلبرت
محل مبدا: پاتنا
تاریخ: ۱۸۰۷ (رنگ آمیزی شده)
هنرمند / سازنده: ناشناخته
مواد و روش ها: آبرنگ مات روی کاغذ
شرح: یکی از مراسم های محرم را که مسلمانان شیعه به یاد امام حسن و امام حسین، نوه های حضرت محمد برگزار می کنند را نشان می دهد. شیعیان آنها را به عنوان جانشینان پیامبر می دانند. مدل های بامبو و کاغذی موجود در نقاشی، نشان دهنده مقبره های حسن (ع) و حسین (ع) هستند.
منبع: شفقنا
