امام صادق (ع) فرمودند:"خدای متعال هیچ پیامبری را مبعوث نکرد جز با راستگویی و ادای امانت، خواه صاحب امانت نیکوکار باشد یا بدکار"
ادای امانت از نظر اسلام چندان مهم است که اگر دشمن چیزی را به عنوان امانت به انسان بسپارد باید در حفظ آن کمال کوشش را مبذول دارد، زیرا هدف اسلام ایجاد جامعه ای است که اعتماد عمومی بر آن حکم فرما باشد و اگر آن چه از دشمنان به امانت گرفته ایم به دلیل دشمن بودن به آن ها پس ندهیم و یا به این بهانه که فلانی آدم خوبی نیست امانتش را باز نگردانیم هیچ گاه جامعه مورد اعتمادی که منظور اسلام است پدید نمی آید. از این رو دین مقدس اسلام دستور می دهد که امانت را مطلقاً به صاحبش برگردانید گر چه او دشمن و یا بدکردار باشد. حال، توجه شما را به چند حدیث جلب می کنیم.
کتاب اخلاقی عملی در ادامه می نویسد امام صادق علیه السلام فرمودند:
«سه چیز است که خداوند به هیچ کس اجازه مخالفت با آن را نداده است: ادای امانت در مورد هر کس خواه نیکوکار باشد یا بدکار، وفای به عهد درباره هرکس خواه نیکوکار باشد یا بدکار، و نیکی به پدر و مادر خواه نیکوکار باشد یا بدکار».(۱)
در حدیث دیگری فرمودند:
«امانت را به صاحب آن برگردانید چه نیکوکار باشد یا بدکار. اگر قاتل علی [علیه السلام به عنوان امانت چیزی به من بسپارد امانتش را به او باز می گردانم. و فرمود: امانت را به صاحب آن برگردانید هرچند قاتل حسین بن علی علیه السلام باشد».(۲)
همچنین می فرمایند:
«اگر قاتل علی علیه السلام امانتی را به من بسپارد یا از من نصیحت و خیرخواهی بخواهد و یا این که مرا طرف مشورت خود قرار دهد و من آن را بپذیرم بی تردید حق امانت را ادا می کنم».(۳)
و نیز از آن بزرگوار نقل شده است که فرمود:
«خدای متعال هیچ پیامبری را مبعوث نکرد جز با راستگویی و ادای امانت، خواه صاحب امانت نیکوکار باشد یا بدکار».(۴)
۱- ۲۶۹. ثَلَاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِأَحَدٍ فِیهِنَّ رُخْصَهً: أَدَاءُ الْأَمَانَهِ إِلَی الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ الْوَفَاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ بِرُّ الْوَالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کَانَا أَوْ کافِرَیْنِ».بحارالانوار: چاپ
بیروت، ج ۷۲/ ص ۹۲؛ اصول کافی: ج ۲/ ص ۱۲۹، باب البر بالوالدین، حدیث ۱۵ با این تفاوت که «.. أوْ فاجِرَیْنِ».
۲- ۲۷۰. أدُّوا الْأمانَهَ إلَی الْبَرِّ وَ الْفاجِرِ فَلَوْ أنَّ قاتِلَ عَلَیّ إئتَمَنَنی عَلی أمانَهٍ لَأدَّیْتُها إلَیْهِ وَ قالَ: أدُّوا الْأمانَهَ وَ لَوْ إلی قاتِلِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السّلام». اختصاص مفید: ص ۲۴۱. در معانی الاخبار صدوق نیز حدیثی به این مضمون از امام زین العابدین علیه السلام نقل شده است (ص ۱۰۸ چاپ صدوق).
۳- ۲۷۱. إنَّ ضارِبَ عَلِیّ ٍ بِالسَّیفِ وَ قاتِلَهُ لَوِ ائْتَمَنَنَی وَ اسْتَنْصَحَنی وَ اسْتَشارَتی ثُمَّ قَبِلْتُ ذلِک مِنْهُ لَأدَّیْتُ إلَیْهِ الْأمانَهَ». تفسیر نور الثقلین: ج ۱ / ص ۴۹۶. به همین مضمون احادیثی در امالی صدوق (ص ۲۰۴ احادیث ۴ و ۵ و ۶) نیز نقل است.
۴- ۲۷۲. إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبِیّاً إِلَّا بِصِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَهِ إِلَی الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ». اصول کافی: ج ۲/ ص ۱۰۵، باب الصدق و اداء الامانه، حدیث ۱.
منبع: شفقنا
