همایش بین المللی امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز با پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی و سخنرانی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، در این همایش که از صبح پنجشنبه آغاز شد، ابتدا پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی قرائت شد و سپس حجت الاسلام والمسلمین واعظی در ابتدای همایش سخنانی ذر خصوص رابطه عدالت و معنویت ایراد کرد.
حضرت آیت الله جوادی آملی مرجع تقلید شیعیان به عنوان میهمان ویژه مراسم، در جایگاه قرار گرفت و سخنانی در باب فضائل امام علی(ع) بویژه عدل پیشوای اول شیعیان مطرح کرد و بعد کمیسیون های تخصصی تشکیل شد.
برگزاری چهار نشست و کمیسیون با عناوین«معنویت علوی و دنیای امروز»، «امام علی(ع) و عدالت اجتماعی»، «امام علی(ع) و حکمرانی عادلانه» و «امام علی(ع) و حقوق انسانی» از دیگر بخشهای این همایش بود.
در نوبت عصر و اختتامیه، دبیر همایش به ارائه گزارش کمیسیونها پرداخت و سپس شیخ حسین انصاریان سخنرانی کرد.
همچنین رونمایی تمبر یادبود بخش پایانی همایش بین المللی امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز را تشکیل داد.
با همه وجود تلاش کنیم دین به اسارت نرود
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی مرجع تقلید شیعیان در همایش بین المللی «امام علی (ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز» که در سالن همایشهای غدیر برگزار شد، اظهار داشت: «عدل» گرچه دارای مفهوم روشن و معنای شیرین است لکن بدون «توحید» ممکن نیست، جامعه ای که داعی عدل دارد اما موحد نیست، جامعه فرعونی است. عدل بدون توحید محقق نخواهد شد به عبارت دیگر عدل تنها در بستر توحید است که امکان تحقق می یابد و ما تا موحّد نباشیم امکان ندارد به عدل برسیم.
او ادامه داد: معنای عدل روشن است؛ «العدل وضع کل شیء موضعه»، اما جای اشیاء کجاست؟ جای افراد کجاست؟ موحّد می گوید این را فقط اشیاء آفرین و اشخاص آفرین می داند، اما ملحد خود جای اشیاء و اشخاص را معلوم می کند. لذا عدل پشتوانه علمی می خواهد از این رو علی علیه السلام که موحّد ناب است می تواند عادل حقیقی باشد.
آیت الله جوادی آملی خاطرنشان کرد: علی علیه السلام که قرآن ناطق و سخنگوی قرآن است، یک توحید ممثل است، لذا عدل را تبیین می کند و تحقق می بخشد.
او اذعان داشت: وقتی پیامبر(ص) در وصف امیرالمومنین(ع) فرمود «على مع الحق والحق معه یدور حیث دار» ما دو نوع حق داریم؛ یک حق، حق محض است که مقابل ندارد و در مقام ذات است و مقابل آن عدم است و یک حق که مقابل آن باطل است، این حق در مقام امکان است نه در مقام ذات لذا فرمایش پیامبر این نیست که علی همراه حق است یا حق همراه علی است، بلکه منظور این است که علی عین حق است.
مرجع تقلید شیعیان تصریح کرد: از ابتکارات چنین شخصی که عین حق است می توان به مساله تثلیث در روش اشاره کرد که می فرماید : « إنّ العباد ثلاثه » برخی از ترس جهنم عبادت می کنند و برخی به شوق بهشت! اما برخی «حبا لله» عبادت می کنند؛ در حقیقت او آمده تبشیر و انذار را تلطیف کرده است و این را از قرآن گرفته که می فرماید اسلام دین محبت و مهر است. قرآنی که حبل است و خداوند آن را مانند باران به زمین نیانداخته بلکه او را به زمین آویخته است، بالای آن «علیّ حکیم» و پایین آن «عربیّ مبین» است و آن علیّ حکیم در اختیار حضرت است.
او درباره آثار بی عدالتی ابراز داشت: این را هم عقل و هم نقل تایید می کنند که چون خداوند مهندس است و همه جهان را با نظم ریاضی گونه آفریده، همه عالم از صدر تا ذیل در جای خود قرار گرفته است، اگر شما عدد ۵ را از بین ۴ و ۶ بردارید آن را کجای دیگر می توانید بگذارید؟! اختلاس و نجومی و تهمت هم اینگونه است، بالاخره انسان رسوا می شود، اگر کسی امروز اختلاس کرد این مال را کجای دیگر می تواند بگذارد؟! بالاخره رسوایی در پی دارد، عالم اینگونه خلق شده است که حداقل نتیجه بی عدالتی، آبروریزی و بی حیثیتی است.
آیت الله جوادی آملی تاکید کرد: کسی می تواند عادل باشد که بداند مرگ از پوست به در آمدن است و نه پوسیدن و انسان اینگونه نیست که بعد از مرگ در زیر خاک بپوسد و تمام شود، انسان موجودی ابدی است، روح نه متزمّن است که زمان بردار باشد و نه متمکّن است که مکان بردار باشد، لذا ما هستیم که هستیم و باید در قیامت جوابگوی همه اعمال خود باشیم.
او در ادامه به گام دوم انقلاب اشاره کرد و بیان داشت: ما در گام دوم و در گام های بعدی انقلاب، وظیفه داریم خطرهایی که متوجه نظام و انقلاب است را بررسی کنیم، مثل اینکه چگونه عدل علوی به ظلم اموی تبدیل می شود؟! حضرت در نامه به مالک دو مطلب را در ریشه یابی این موضوع بیان می کند، فرمود اولین کاری که دشمن کرد این بود که آنها مکتب را عوض کردند، یعنی دین و قرآن را به اسارت گرفتند و آن را به میل خود تفسیر و ارائه کردند و در مرحله بعد به سراغ مردم رفتند و مردم را از ما اهلبیت جدا کردند.
مرجع تقلید شیعیان ادامه داد: داشتن رهبر خوب یک طرف قضیه است، رهبر ولو علی بن ابی طالب(ع) باشد، مادامی که مردم در صحنه نباشند شکست قطعی است لذا با تاکید «انما» می فرماید «إِنَّمَا عِمَادُ الدِّینِ وَ جِمَاعُ الْمُسْلِمِین وَ الْعُدَّهُ للْأَعْدَاءِ الْعَامَّهُ مِنَ الْأُمَّه» در نتیجه با همه وجود باید تلاش کنیم اولا دین به اسارت نرود و ثانیا مردم از دین جدا نشوند تا عدالت علوی محقق شود.
اکثریت قاطع علمای اسلام به فضائل امام علی(ع) اعتراف دارند
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در پیامی به همایش بین المللی امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز با اشاره به اعتراف جهانیان به فضائل امام علی(ع) عنوان کرد: اعتراف به این فضائل تنها مربوط به پیروان و عاشقان مکتبش یعنی شیعیان نیست بلکه طبق اسناد فراوانی که در دست داریم، اکثریت قاطع علمای اسلام در کتابهایشان به این فضائل اعتراف کرده اند و جالب اینکه غیرمسلمانان نیز وارد این میدان شده اند.
متن پیام مرجع تقلید شیعیان که در این همایش قرائت شد، به شرح زیر است:
قبل از هرچیز لازم می دانم از شما عزیزان که در این همایش باشکوه شرکت کرده اید و از کسانی که موسس و دست اندرکار آن هستند، تشکر کنم زیرا خدمتی است بزرگ برای مسلمانان و برای مردم جهان.
هنگامیکه نام امیرمومنان علی(ع) برده می شود، خود را با اقیانوس عظیمی از علم و دانش، تقوا و شجاعت و عدالت روبرو می بینم که کرانه های آن ناپیداست.
در اینجا چند نکته حائز اهمیت است؛
۱٫اعتراف به این فضائل تنها مربوط به پیروان و عاشقان مکتبش یعنی شیعیان نیست بلکه طبق اسناد فراوانی که در دست داریم، اکثریت قاطع علمای اسلام در کتابهایشان به این فضائل اعتراف کرده اند و جالب اینکه غیرمسلمانان نیز وارد این میدان شده و آثاری چون «صوت عدالت الانسانیه» نویسنده توانای مسیحی جرج جرداق و غیر آن از خود به یادگار گذاشتند که بسیار جالب است.
۲٫دنیای امروز گرفتار بی عدالتی های فراوانی است که تاکنون سرچشمه جنگ های ویرانگر و قتل عام فراوان در نقاط مختلف دنیا شده است و سرچشمه آن، غرق شدن در دنیای مادی، منافع خصوصی و دورماندن از برنامه زندگی اولیاء الله مخصوصا پیامبر اسلام و امیرمومنان علی(ع) است.
بی شک اگر دنیای امروز به راه کنونی خود ادامه دهد ممکن است نتیجه اش نابودی نسل انسان روی کره زمین شود زیرا این موضوعات به صورت تصاعدی پیش می رود، مهم آن است که ما بتوانیم با خبررسانی جامع و دور از هرگونه تعصب و بااستفاده از منطق صحیح و دوستانه، مطالب خود را درباره این پیشوای بزرگ جهان انسانیت، منتشر سازیم.
۳٫نشر این آثار علاوه براینکه کمک به عدالت در جهان امروز می نماید دلیلی بر حقانیت جهان اسلام خواهد بود، اسلامی که چنین پیشوایی را در دل خود پرورش داده است.
۴٫بااینکه خطابه ها و گفته ها و نامه های امیرمومنان علی(ع) مربوط به ۱۴۰۰ سال قبل می باشد ولی گویی برای امروز نوشته شده است و جای تعجب نیست که عهدنامه مالک اشتر را به زبان های مختلف ترجمه کردند و در سازمان ملل منتشر ساختند.
بار دیگر از حضور شما عزیزان و زحمات دست اندرکاران تشکر می کنم و امیدوارم همه شما مشمول عنایات امیرمومنان علی(ع) بوده باشید.
برای تنقیح عدالت اجتماعی در جامعه نیازمند مراجعه مستمر به سیره و گفتار امام علی(ع) هستیم
حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی در همایش بین المللی امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت پیرامون با بیان اینکه نیازواقعی انسان معاصر معنویت و عدالت است، اظهار داشت: رنجها و آلامی که بشر امروز تحمل می کند به دلیل فقدان عدالت اجتماعی در عرصه های مختلف حیات جمعی است.
او با اشاره به بروز عرفان های نوظهور و معنویت های بی خدا در جای جای جهان گفت: این معنویت های جدید جهان امروز حکایت از یک عطش و گمشدگی می کند چون انسان از چشمه زلال سیراب نمی شود و از معنویت واقعی بهره مند نمی شود و آنچه در بردارنده حقیقت معنویت است به او عرضه نمی شود به این سمت حرکت می کند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم استقرار عدالت در جامعه را دارای سه ضلع دانست و تصریح کرد: یک ضلع، وجه نظری و پاسخ به سئوالاتی از این قبیل است که کدام تلقی و تفسیر از عدالت اجتماعی می خواهد پیاده شود؟ همه در طول تاریخ به نوعی از عدالت صحبت کرده اند اما عدالت اجتماعی که حولش نظریات مختلفی است، تفسیرهای متفاوتی از عدالت دارد و مدل های گوناگونی از عدالت اجتماعی ارائه می شود.
او ضلع دوم را مجریان عدالت دانست و ادامه داد: بهترین طرح و نظریه و ایده وقتی تفسیر و تصویر می شود یک بخش است اما استقرار عینی آن در جامعه نیازمند مجری است و کسانی را می خواهد که شایستگی پیاده کردن آن مدل و تصویر از عدالت اجتماعی را داشته باشند.
واعظی با تصریح به اینکه با دستها و دستمالهای آلوده نمی توان اشیا و اشخاص را تمیز کرد، تصریح کرد: بنابراین نیازمند مجریان و مسئولان عادل در جامعه هستیم تا طرح های عدالت اجتماعی محقق شود.
او ضلع سوم را فرهنگ عدالت ذکر کرد و گفت: جامعه باید عدالت خواه و مطالبه گر عدالت باشد تا عدالت مستقر شود بنابراین اجرای هر طرح اجتماعی دارای بعد فرهنگی است بنابراین مواردی که وجه اجتماعی می یابد و می خواهد وارد زندگی مردم شده و روابط شاخه های مختلف زندگی مردم را شکل دهد، حتما فرهنگ پیچ است و وجه فرهنگی دارد و این جامعه باید همسو بوده و فرهنگ متناسب با این را داشته باشد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با تصریح به اینکه بین عدالت و فرهنگ و عدالت و معنویت، ارتباط است خاطرنشان کرد: اگر سمت و سوی فرهنگی جامعه دچار اعوجاج بوده و مجریان جامعه دغدغه مند عدالت نباشند شما بهترین ایده و طرح را مطرح کنید عدالت محقق نمی شود و با کاستی های زیادی مواجه خواهد بود.
او تاکید کرد: ما معتقدیم امام علی(ع) در گفتار، سیره و منش، معارفی را عرضه می کند و الگوی عینی و عملی را به رخ می کشد که برای همیشه تاریخ الگو و منبع است.
واعظی اضافه کرد: امروز حوزه و اندیشمندان و صاحبان فکر ما برای تنقیح عدالت اجتماعی در جامعه نیازمند مراجعه مستمر به سیره و گفتار امام علی(ع) هستند.
او در پایان با طرح این سئوال که آیا نیاز امروز ما در تنقیح نظریه عدالت اسلامی برای جامعه امروز، صرف واگویی ها کفایت می کند یا جامعه علمی و حوزوی ما مستند به آن محتوا باید کارهای جدیدی انجام دهند؟ تاکید کرد: ما نیازمند بحث های انضمامی حوزه عدالت هستیم.
نکات عبرت آموزاستاد انصاریان ازسیره امام علی (ع)
حجت الاسلام والمسلمین حسین انصاریان در آئین اختتامیه همایش بین المللی امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز که عصر امروز در سالن شیخ طوسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد گفت: اگر بخواهیم بگوییم امام علی(ع) چرا الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز است، باید گفت پاسخ این سوال به پهنای آسمان و زمین است.
او افزود: در تعریف امیرمومنان باید گفت او منطقی، جامع افراد و فاقد اغیار است که برای همه ما ثابت است، چه آیاتی که امام علی(ع) مصداق آن است و چه روایاتی که از پیامبر(ص) و دیگر ائمه(ع) در مورد امیر مومنان آمده است.
استاد اخلاق حوزه با اشاره به اینکه امیرمومنان جامع همه ارزش ها، فضائل و کمالات است گفت: امام علی نه تنها فاقد همه عیوب و نواقص که به تعبیری انسان کامل و عین انسان است، او در ارزش ها و کمالات و علوم نیازی به هیچ کس ندارد ولی کل جهانیان به او نیازمندند.
انصاریان تاکید کرد : ملت، جامعه، فرد و حتی جهان بدون علی، فقیر و تهی دست است تنها چیزی که دارد ابزار بدن و اقتصادی است جامعه بی علی را نمی شود خلیفه الله، اهل هدایت و اهل کرامت خواند بلکه باید یک درخت خشک دانست که ثمر، رشد و نمو ندارد بلکه درختی است که خسارت بار و زیان بار است. و اوضاع تاریخ بعد حضرت و جهان امروز این معنا را نشان می دهد.
او با اشاره به جامعه زمان حضرت که در آن آشوب اخلاقی زیادی بود خاطر نشان کرد: وجود او عدل محض بود او در آن آشوب عظیم که هزاران نفر را بی دین و ظالم کرد ذره ای از حقیقت عدالت او انحراف پیدا نکرد چون معمولا حوادث و جریانات اثرگذار است و محل لغزش بزرگان است اما آن همه برنامه های ضد خدا اثری در عدالت محوری و عدل بودن و انتقال عدالت علی نداشت.
استاد حوزه علمیه قم یادآور شد: در ایام حکومت امیر مومنان(ع)، برنامه هایی را اجرا کرده که قبل از او در هیچ حاکمیتی سابقه نداشت و بعد او نیز سابقه نخواهد داشت. اطلاع رودرو از وضع مردم در همه شرایط و حضور هر روز در بازار و کوچه و خیابان برای بررسی اوضاع جامعه از ویژگی های حکومت ایشان بود.
او ادامه داد: معمولا یک فرمانده نظامی وقتی پیروز می شود دستور شادی می دهد اما امام علی(ع) زمانیکه در جنگ جمل پیروز می شود در بالای سر کشته های دشمن گریه می کند که چرا این ها خود را از مغفرت پروردگار محروم کردند همچنین سابقه ندارد حاکمی بالای منبر برود و ناراحتی خود را از اینکه در مرزهای کشور از پای زن یهودی خلخال بیرون کشیدند ابراز کند.
انصاریان با بیان داستانی بر پایه گذار بودن امیر مومنان در امر بازنشستگی و مستمری بگیری گفت : اگر تاریخ دقیق مطالعه شود پایه گذار این امر وجود امیر مومنان بود زمانی که ایشان در کوفه می بیند یک نفر پیرمرد مسیحی گدایی می کند از او سوال کند چرا گدایی می کنی مرد پاسخ می دهد من مامور دارایی بودم و زمانی که پیر شدم من را علی بن ابی رافع بیرون کرد امام او را خواند و گفت تا آخر عمر او به اندازه معیشت او از بیت المال به او دهید و این پایه گذار بازنشستگی بوده است.
او با بیان اینکه ما در جهان گذشته تا کنون محبت و عاطفه و حلم و بردباری امیر مومنان را سابقه نداریم و نداشتیم خاطر نشان کرد: این اخلاق و رفتار و عدالت امام علی(ع) جلوه عدالت حق، رحمت حق، چشم پوشی و گذشت و عفو پروردگار است و چه آرامش و حلمی این امام پیشوا داشته است که اگر به جهان ارائه دهیم انسان ها تغییر می کنند.
استاد حوزه علمیه قم تاکید کرد: امروزی ها تشنه عدالت امام علی هستند و اگر ما سرمایه گذاری سنگین کنیم و این مقالات را به ۱۰ زبان دنیا ترجمه کنیم و افراد برجسته را شناسایی کنیم و به آنان ارائه دهیم مسلما در آنان نیز اثرگذار خواهد بود زیرا امیر المومنان هنوز به جهانیان معرفی نشده است و جای پذیرش کامل دارد.
منبع: شفقنا
