اندیشه نجات یافتن و انتظار برای منجی موعود که خواهد آمد و نظامی منطبق با قوانین الهی و آسمانی برقرار خواهد کرد، یکی از مهمترین بخش های اعتقادی و مشترک در ادیان توحیدی است. از این رو، به گفته ی بیژن خاکشور، کارشناس فرهنگ و مذهب یهود و از اعضای انجمن کلیمیان اصفهان، یکی از پایه های اساسی و اصول مهم آیین یهود، ایمان به ظهور ماشیح و دوره نجات یا گِئولاست.
در آستانه نیمه شعبان، روز میلاد باسعادت منجی عالم بشریت، بیژن خاکشور، مدرس زبان عبری، کارشناس فرهنگ و مذهب یهود و از اعضای انجمن کلیمیان اصفهان، در یادداشتی که در اختیار شفقنا قرار داده است، به بررسی اعتقاد به منجی در آیین و فرهنگ یهودیت پرداخته که متن کامل آن در ادامه آمده است:
انتظار، جوهره اصلی یهودیت و موجب پویایی انسان در همه زمانهاست. انسان در جهانی که خداوند آن را در نهایت کمال خلق کرده، رو به آینده ای دارد که ظهور منجی موعود -که در زبان عبری به آن ( ماشیَح ) گفته می شود- در آن نشانه برقراری عدالت الهی است.
در ادامه یادداشت این مدرس زبان عبری می خوانیم: حضرت یعقوب در تورا چنین می فرماید: «چوب (تنبیه) از یهودا و ترکه تأدیب از نسلش دور نخواهد شد، تا منجی جهان از او ظهور کند و ملت ها از او اطاعت کنند.» و این اعتقاد در تمام متون مذهبی یهودیان استمرار می یابد.
افزون بر آن، اندیشه نجات یافتن و انتظار برای منجی موعود که خواهد آمد و نظامی منطبق با قوانین الهی و آسمانی برقرار خواهد کرد، یکی از مهمترین بخش های اعتقادی و مشترک در ادیان توحیدی است.
به گفته ی این عضو انجمن کلیمیان، یکی از پایه های اساسی و اصول مهم آیین یهود، ایمان به ظهور ماشیح و دوره نجات یا گِئولاست. طبق نظر موسی بن مایمون یا هارامبام، هر فرد (یهودی) که به ماشیح اعتقاد نداشته باشد یا چشم به راه آمدن او نباشد، منکِر سخنان حضرت موسی و دیگر انبیای بنی اسرائیل است؛ زیرا همان طور که ذکر خواهد شد، موضوع ماشیح پیاپی در متون مقدس عنوان گشته است.
خاکشور در بیان دیدگاه یهودیان می افزاید: در مقاطعی که آزار، شکنجه، رنج و مشقت یهودیان توسط مشرکان و کفار به سبب اعتقادات مذهبی و توحیدی آنها به اوج خود می رسید، ایمان به ماشیح و گئولا (نجات) بود که جرقه های امید را روشن نگاه داشته و باعث می شد تا یهودیان، بدترین و هولناکترین مصیبت های تاریخ را تحمل کنند و به انتظار روز قضاوت الهی باشند. روزی که حق بر ناحق پیروز شده و صلح و صفا، برادری و صمیمیت بر جهان حاکم شود و «تمامی زمین از دانش الهی مملو گردد» و « تمامی انسانها نام خدا را خوانده و او را یکسان عبادت خواهند کرد».
به گفته ای این کارشناس مذهب یهود، در این بین اعتقاد دین یهود این است که در شب اول قبر از انسان سه سوال پرسیده می شود که این سه پرسش بدین شرح است:
۱- آیا زمانی را برای آموزش دین خداوند و تورات الهی تعیین نمودی و برای یادگیری و اجرای دستورات آن پیش قدم بودی؟
۲- آیا در کسب و کار و داد و ستد و امرار معاش و زندگی و روابط اجتماعی خود صداقت و درستی را رعایت کردی؟
و۳- آیا به ظهور و حضور منجی عالم بشریت اعتقاد و تدین داشتی؟
خاکشور در این یادداشت تصریح می کند: در نگاه فرهنگ یهود و یهودیت امکان ظهور منجی یا ماشیح موعود در هر دوره وجود دارد؛ اما نه به این معنی که او در وقت مناسب برای ظهور از آسمان ها پایین آمده و در زمین ظاهر خواهد شد. بلکه او همیشه روی زمین است؛ بشری خاکی با پایه و مقام بسیار مقدس و روحانی که در هر دوره وجود داشته و حاضر و ناظر است. «در هر دوره، فرزندی از خاندان و سبط یهودا به دنیا می آید که برای مقام ماشیح، برازنده است». روزی که زمان گئولا (نجات نهایی) فرا رسد، نشامای (روح) مخصوص و متعال از قبل آماده ی ماشیح منجی، پایین آمده و به آن فردِ «صدیق» اهدا خواهد شد و در وجود او حلول خواهد کرد.
او ادامه می دهد: در این بین، مُشه (حضرت موسی) منجی اول قوم بنی اسرائیل به هشتاد سالگی رسید و هنوز از اینکه بنی اسرائیل را نجات خواهد داد، آگاهی نداشت و آن را احساس نمی کرد. حتی هنگامی که خداوند به او گفت: « بیا و من تو را به نزد فرعون می فرستم…»، او در ابتدا از روی تواضع وفروتنی حاضر به قبول این مأموریت نشد. درباره ی شائول (اولین پادشاه و حاکم بنی اسرائیل) نیز مشاهده شد که روح مقدسی را که قبلاً در وجود خود اصلا احساس نکرده بود، پس از اینکه به نام پادشاه، او را مسح کردند، این قدرت معنوی بر او واقع شد.
در آیین پیروان حضرت موسی کلیم الله همین قضیه درباره ی منجی نهایی (ماشیح) نیز صدق می کند. در این دیدگاه اتحاد و همبستگی افراد و اقوام و ادیان خداپرست لازمه ظهور منجی عالم بشریت است و همبستگی و وحدت قلبی و عملی ملل و اقوام وحدانی می تواند باعث تسریع ظهور منجی در عالم شود.
همانگونه که طبق متن تورات مقدس، حضرت یعقوب پیش از درگذشت خود به فرزندانش چنین گفت: «جمع شوید تا آنچه در آخر ایام برای شما اتفاق خواهد افتاد، به آگاهی شما برسانم، جمع شوید و بشنوید…»
به بیان خاکشور، او ضمن بر حذر داشتن فرزندان خود از هرگونه اختلاف و دودستگی، این پیام را اعلام کرد: «گرچه معلوم نیست که روز نهاییِ قضاوت الهی چه موقع خواهد بود، ولی من به شما می گویم که هرگاه شما گرد هم آمده و با هم متحد و یکدل شوید، نجات خواهید یافت».
ومنظور از واژه “نجات” همان ظهور ماشیح از نسل داوود نبی یا به تعبیر حقیقی منجی عالم بشریت است که همگان چشم انتظار ظهور او و پدید آمدن عدل واقعی و صلح جهانی و ماندگار در این کره خاکی هستند.
در تلمود، این قضیه چنین تعبیر شده است که اگر مردم هر دوره، آمادگی و شایستگی لازم را نشان دهند، ظهور ماشیح یا منجی بشر، تسریع شده و در زمان آنها واقع خواهد شد و در غیر آن، در وقت مناسبی که از ابتدای آفرینش در نظر گرفته شده و پیش بینی شده است، او به هر حال خواهد آمد.
در زبور یا مزامیر حضرت داوود نیز چنین آمده است: «امروز (خواهد آمد)، اگر به ندای او گوش دهید.»
خاکشور در پایان یادداشت خود آورده است: به هر حال، اعتقاد به منجی هر روز در دعاهای روزانه کلیمیان ذکر می شود و هر فرد یهودی هر روز در نماز و دعای خود و در دوازدهمین اصل از اصول ۱۳ گانه ایمان یهود می گوید: من با ایمان کامل، به آمدن ماشیح اعتقاد دارم و اگر چه او تأخیر کند، با این حال هر روز در انتظار او هستم که ظهور کند» و در این بین در اصطلاح عبری بنی اسراییل خود را מחכי קץ یا منتظران نجات برمی شمارند.
منبع: شفقنا
