اسلام در قرن دوم هجری برای نخستین بار وارد شبه قاره شد، دو قرن بعد، محمود غزنوی اسلام را در هند به اقتدار رساند و سومنات را فتح کرد. با یورش محمود غزنوی، اسلام حنفی وارد شبه قاره هند شد، و در قالب صوفیه چشتیه و قادریه گسترش یافت. که دلداده اهل بیت (ع) بودند. مهاجرت علمای شیعه موجب گسترش تشیع در هند شد بویژه که این علما، با استقبال فرمانروایان روبرو شدند.
یکی از فرمانروایی‌هایی که از علمای شیعه استقبال کرد، حکومت بهمن شاهیان بود. که خواجه محمد گاوان یا صدر جهان (853 ـ 883) با قرائت صوفیان تاسیس کرد. در اواخر سده نهم هجری، بهمن شاهیان، ضعیف شدند و پنج حکومت محلی جایگزین بهمن شاهیان شدند. که سه حکومت بومی، شیعی مذهب بودند.
ـ قطب شاهیان، در گُلکَنده، مهمترین حکومت محلی بازمانده بهمن شاهیان بود، که سلطان قلی در سال 918، با اعلام استقلال، بنیان گذاشت. که همزمان با قدرت یافتن صفویه در ایران بود. که تا 1098 هجری، حکومت کردند. قطب شاهیان در ترویج مذهب شیعه تلاش بسیار داشتند. آنها مذهب شیعه را در قلمرو خود رسمی کردند. و شیعیان از تقیه درآمدند. عزاداری امام حسین (ع) را به راه انداختند. به علمای شیعه جایگاه ویژه‌ای دادند. شهر تاریخی و مهم حیدر آباد به نام حیدر کرار (ع)، از میراث باقی مانده قطب شاهیان است که قطب اقتصادی و فرهنگی هند است.
ـ عادل شاهیان دیگر حکومت بر بقایا بهمن شاهیان بود که یوسف عادل شاه آن را تاسیس کرد. او یک شورای مشورتی تشکیل داد و «چگونگی خدمت به مذهب حق ـ اهل بیت (ع) ـ » را به مشورت گذاشت. ثمره این مشاوره، رسمیت مذهب شیعه در سال 1908 در قلمرو عادل شاهیان بود. آنها عالمان شیعه را به مناصب وزارت، و.... گماشتند. و فرهنگ شیعه، مانند؛ جشن عید غدیر، عزاداری عاشورای حسینی و .... را با شکوه برگزار می کردند.
ـ نظام شاهیان، سومین حکومت شیعی جایگزین بهمنیان بود که در 895 با اعلام استقلال از سوی احمد نظام شاه، تاسیس شد. احمد نظام شاه، هنگام تولد از والدینی هندو به دنیا آمد و در کودکی والدینش مسلمان و شیعه شدند. فرزند احمد نظام، تحت تأثیر عالمان شیعه بویژه سید رضی حسینی همدانی، مذهب شیعه را رسمی اعلام کرد.
ـ اوده شاهیان، سید محمد امین موسوی نیشابوری کارگزار فیض‌آباد بود که از سوی گورکانیان هند، به عنوان نواب حکومت می کرد. هنگامی که قاضی‌الدین حیدر از فرزندان سید محمد، نواب فیض‌آباد شد. او اعلام استقلال کرد و در اوایل سده 13 هجری قمری حکومت شیعی اوده را بنیان نهاد، که از دولت های شیعی هندی پیشین اهمیت بیشتری داشت. حکومت اوده مانند دیگر حکومت‌های شیعی هند، خود را تحت نظر عالمان شیعه می‌دانستند. و رنگ و بوی شیعی بیشتری داشتند. مفتی، قاضی القضات و ... را از میان عالمان شیعه برمی‌گزیدند.
ـ چَک کشمیر، چک‌ها از قبایل هندوی کشمیر غربی بودند که پس از تصرف کشمیر از سوی سلاطین غزنه، به مرور زمان مسلمان و شیعه شدند. آنها پس از حکومت شامیریان اعلام استقلال و تاسیس حکومت کردند. در تشکیل و استقلال چک‌ها، سادات بیهق نقش بسزایی داشتند. فردی بنام دولت چک رئیس قبیله چک‌ها در سال 958 هجری اعلام استقلال کرد و برادر زاده‌اش مذهب شیعه را رسمی اعلام کرد.
همه حکومت‌های پنجگانه شیعه با گورکانیان (بابریان) درگیری داشتند و جز اوده شاهیان بدست گورکانیان از میان رفتند.
ارتباط حکومت‌های شیعه هند با ادیان دیگر
ارتباط حکومت‌های شیعه هند با ادیان دیگر، به دو دسته تقسیم می شود:
1ـ روابط با حکومت‌های هندو
2ـ روابط با پیروان ادیان دیگر
روابط حکومت‌های شیعه هند با حکومت های هندو، تابع منفعت حکومت‌هایشان بود به گونه ای که اگر منفعتشان اقتضا داشت با آن ها در صلح بوند و در غیر آن صورت در جهاد مقدس علیه هندوها شرکت می کردند. و گاه به اقتضای مصلحت با فرمانروایی غیر مسلمان علیه حکومت شیعی دیگر متحد می شدند. قطب شاهیان با اوریسا و ویجانگر درگیر جنگ بود. هم دشمنی دینی داشتند
هم تضاد منفعت، و برای قدرت بیشتر به جنگ می پرداختند که قدرت نقش بیشتری نسبت به دشمنی دینی داشت. عادل شاهیان نیز با حکوم ویجانگر درگیری بسیار داشت.
ارتباط حکومت‌های شیعه هند با پیروان دیگر ادیان
حکومت‌های شیعه هند، به اتباع خود با دید شایسته سالاری می‌نگریستند از این روی، فرماندهانی از هندوها را در راس ارتش شیعی مسلمان می توان دید. کارپردازان دیگر از وزیر تا.... در دربار حکومت‌های شیعی هند کم نبودند. به هر روی ملاک گزینش افراد، لیاقت و نه دین اتباع بود. آنها از برخورد خشن و اجبار دینی هندوها پرهیز داشتند و به تشویق هندوها برای پیروی از دین اسلام بسنده می کردند. این تعامل با پیروان دیگر ادیان در حکومت چک‌های کشمیر، نمود بیشتر دارد.
